Το βιολογικό ρολόι της γονιμότητας στη ζωή μας

Ασχετα από το αν θέλετε ή όχι να αποκτήσετε παιδιά, είναι σχεδόν σίγουρο ότι έχετε ακούσει για το περίφημο βιολογικό ρολόι της γονιμότητας.

Ισως να το έχετε ακούσει να κτυπά κιόλας, αν είστε γυναίκα μετά τα 35 και χωρίς παιδιά ακόμα για Α) λόγους καριέρας, Β) άποψης ή Γ) επειδή δεν προέκυψε ο κατάλληλος σύντροφος για να τεκνοποιήσετε μαζί του.

Ομως τι ακριβώς είναι το βιολογικό ρολόι;

Το βιολογικό ρολόι είναι πραγματικό. Δεν είναι μόνο μια μεταφορά που σχετίζεται με τη γονιμότητα. Το σώμα μας έχει φυσικούς ρυθμούς και ρυθμίζει τις καθημερινές λειτουργίες, από το μεταβολισμό μέχρι τους κύκλους του ύπνου. 

Αντί για γρανάζια και δείκτες, τα βιολογικά μας ρολόγια αποτελούνται από πρωτεΐνες που στέλνουν μηνύματα σε ολόκληρο το σώμα. Και δεν είμαστε μόνο εμείς οι άνθρωποι που έχουμε βιολογική ρύθμιση. 

Παρόμοιοι μηχανισμοί βρίσκονται στα κουνούπια, στα ποντίκια, στα λιοντάρια, δηλαδή σε όλα τα ζωντανά όντα.

Οι έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι το ρολόι του σώματος είναι υπεύθυνο για περισσότερα από τον ύπνο και την εγρήγορση. Άλλα συστήματα, όπως η πείνα, η πνευματική εγρήγορση και η διάθεση, το άγχος, η λειτουργία της καρδιάς και η ανοσία λειτουργούν επίσης σε έναν καθημερινό ρυθμό.

Πότε σταματά το ρολόι της γονιμότητας

Σίγουρα σταματά πριν την εμμηνόπαυση. Ομως δεν υπάρχει κανένας «κόφτης» στα 35 ή στα 40. Υπάρχουν πολλές γυναίκες που απέκτησαν παιδιά λίγο πριν ή λίγο μετά τα 40. Κάποιες, λιγότερες με φυσικό τρόπο κι άλλες, περισσότερες με τις σύγχρονες θεραπείες γονιμότητας.

Ωστόσο, είναι μια βιολογική πραγματικότητα ότι η αργοπορία στην απόκτηση παιδιών μπορεί να κάνει τα πράγματα πιο δύσκολα. 

Καθώς μεγαλώνουμε, υπάρχει στην πραγματικότητα μια σταδιακή μείωση της γονιμότητας. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή, κατά τη γέννηση, γεννιόμαστε με όλα μας τα ωάρια και μόλις αρχίσουμε να έχουμε ωορρηξία, το ωοθηκικό απόθεμα (ή ο αριθμός των ωαρίων που έχουμε) μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Η ποιότητα των ωαρίων μειώνεται επίσης.

Εξετάζοντας τα επίπεδα της αντι-μυλέριας ορμόνης (AMH) μπορείτε να πάρετε μια αξιόπιστη εικόνα για την γονιμότητα σας. Η AMH είναι ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης που έχουμε για το ωοθηκικό απόθεμα, επειδή παράγεται από τα κύτταρα στα αναπτυσσόμενα ωοθυλάκια των ωοθηκών μας. Αυτό σημαίνει ότι τα επίπεδα της AMH υποδεικνύουν τον αριθμό των ωαρίων που είναι διαθέσιμα για την ωορρηξία.

Η ηλικία δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επηρεάζει τη γονιμότητα

Η ηλικία σας δεν είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά σας να συλλάβετε και να κυοφορήσετε μια υγιή εγκυμοσύνη μέχρι τέλους. Τα γονίδιά σας και ο τρόπος ζωής σας μπορούν επίσης να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο:

• Γενετικές προδιαθέσεις: Η πρώιμη έναρξη της εμμηνόπαυσης και ορισμένες καταστάσεις που επηρεάζουν τη γονιμότητα μπορεί να υπάρχουν στην οικογένειά σας. (Ένας λόγος παραπάνω για να μιλήσετε με τους συγγενείς σας για τα σχέδιά σας για παιδιά!)
• Ποσοστό σωματικού λίπους: Τα υψηλά ή χαμηλά ποσοστά μπορεί να διαταράξουν τις ορμόνες σας και να επηρεάσουν την ωορρηξία.
• Κάπνισμα: Η χρήση τόσο των τσιγάρων όσο και του ατμίσματος (ηλεκτρονικό τσιγάρο) συνδέεται με υπογονιμότητα.
• Αγχος: Πολλά από τα συστήματα του σώματός μας, συμπεριλαμβανομένου του αναπαραγωγικού, μπορούν να μη λειτουργούν καλά όταν το άγχος βρίσκεται ψηλά.

Το συμπέρασμα; Η γονιμότητά σας είναι κάτι πολύ περισσότερο από την ηλικία σας!

Δεν χτυπά μόνο το δικό σας βιολογικό ρολόι, αλλά και του συντρόφου σας

Οτι ισχύει για τις γυναίκες, ισχύει και για τους άντρες. Δεν μειώνεται μόνο στις γυναίκες η γονιμότητα όσο αυξάνει η ηλικία, και στους άντρες η ηλικία αυξάνει την υπογονιμότητα.

Είναι καιρός να κλείσετε τα αυτιά σας στο αναχρονιστικό δόγμα ότι οι άντρες μπορούν να κάνουν παιδιά και στα 80. Κανείς ειδικός δεν το παίρνει πια στα σοβαρά.

Δεν αισθάνονται όλες οι γυναίκες τους χτύπους του βιολογικού ρολογιού

Η Ντέμη δεν ένιωσε ποτέ την ανάγκη να αποκτήσει παιδιά. Για την ακρίβεια, η ιδέα του τικ-τακ του ρολογιού είναι κάτι που τη προσβάλλει. 

Για την Ντέμη, αλλά και για πολλές άλλες γυναίκες, το δόγμα της βιολογικής ανάγκης για παιδιά υπονοεί ότι ο μοναδικός ρόλος της γυναίκας είναι να κάνει παιδιά. "Πάντα έλεγα ότι θέλω σκυλιά, όχι παιδιά", λέει.

Σίγουρα υπήρξαν στιγμές που ένιωσε να πιέζεται από διάφορους για την απόφαση της να ζήσει χωρίς παιδιά. Υπήρξαν γνωστοί, φίλοι, ακόμα και υποψήφιοι σύντροφοι που τη ρώτησαν επικριτικά γιατί δεν έχει κάνει παιδιά. 

«Τους λέω ότι δεν είναι αυτός ο μοναδικός σκοπός της ζωής μου. Επιπλέον, απολαμβάνω να ζω τη ζωή μου χωρίς παιδιά. Έχω την ελευθερία να ζω τη ζωή μου όπως τη θέλω», εξηγεί χαμογελώντας.

Αν βιώνετε την πίεση του βιολογικού ρολογιού και θέλετε να αποκτήσετε ένα μωρό πριν να είναι αργά

Το να βιώνετε την πίεση του "βιολογικού ρολογιού" και να ανησυχείτε ότι ο χρόνος σας τελειώνει είναι ένα πολύ πραγματικό (και δυσάρεστο) συναίσθημα.

Αν σας συμβαίνει αυτό και ανησυχείτε ότι ίσως δεν καταφέρετε να κάνετε παιδί στο μέλλον, σταματήστε αμέσως και σκεφτείτε όλους τους παράγοντες που παίζουν ρόλο.

Σύμφωνα με ένα άρθρο στο Psychology Today, οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι προσεκτικοί με μεταφορές όπως το «βιολογικό ρολόι»: μην τις παίρνετε κυριολεκτικά. Σήμερα ολοένα περισσότερες γυναίκες αποκτούν μωρά στα 40 τους

Η εστίαση στους χρονικούς περιορισμούς ενός βιολογικού ρολογιού μπορεί να είναι περισσότερο επιβλαβής παρά καλή, οδηγώντας σας στη μητρότητα πριν να είστε έτοιμες.

Για μια σύγχρονη γυναίκα καριέρας, η αίσθηση ότι ο χρόνος τελειώνει μπορεί να γίνει πηγή μεγάλου άγχους.

Αν αισθάνεστε πίεση για να μείνετε έγκυος, φροντίστε να παίρνετε αποφάσεις με βάση τη δική σας ζωή και το δικό σας σώμα - όχι τις προσδοκίες των άλλων. 

Βρείτε κάποιον για να μιλήσετε και αναζητήστε ενεργά περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη γονιμότητά σας. Όσο περισσότερες πληροφορίες έχετε για τη δική σας υγεία και γονιμότητα, τόσο λιγότερα αφήνετε στην τύχη.

Όταν σχεδιάζετε το μέλλον σας, οι πληροφορίες είναι φίλοι σας

Αν αναρωτιέστε για το που βρίσκεται η γονιμότητα σας, το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό. 

Εμείς στο Εμβιο μπορούμε με μια απλή εξέταση αίματος να σας δώσουμε αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με τις ορμόνες και τη γονιμότητά σας. 

Ελάτε να συζητήσουμε την τρέχουσα κατάσταση της γονιμότητας σας και των επιλογών που έχετε για τη διατήρηση της, αν η κατάψυξη ωαρίων είναι μια καλή επιλογή για εσάς, των πιθανών αποτελεσμάτων μιας εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF), ακόμη και της χρονικής στιγμής της έναρξης της εμμηνόπαυσης στο μέλλον.

Εάν αισθάνεστε πίεση να αποκτήσετε παιδιά, να θυμάστε ότι η ηλικία, η βιολογία και ο τρόπος ζωής παίζουν ρόλο στη γονιμότητα, τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άντρες. 

Η πληροφόρηση για τις σύγχρονες επιλογές γονιμότητας μπορεί να κάνει τη διαφορά στο να ηρεμήσει το τικ τακ αυτού του βιολογικού ρολογιού.