Υστεροσκόπηση

Πότε γίνεται η υστεροσκόπηση

Η υστεροσκόπηση πραγματοποιείται τις περισσότερες φορές για τη διάγνωση και τη θεραπεία της αιμορραγίας της μήτρας ή της βαριάς έμμηνου ρύσεως. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να προκληθούν όχι μόνο λόγω ορμονικής ανισορροπίας, αλλά επίσης εξαιτίας καλοηθών αναπτύξεων όπως οι καλοήθεις όγκοι – ινομυώματα ή οι πολύποδες μήτρας. 

Άλλες καταστάσεις που μπορεί να διαγνωσθούν ή να θεραπευθούν με την υστεροσκόπηση είναι η υπογονιμότητα που προκαλείται από αποφράξεις ή συμφύσεις κοντά στα ανοίγματα των σαλπίγγων, καθώς και άλλες διαταραχές όπως η μη φυσιολογικά επώδυνη έμμηνος ρύση, η μετεμμηνοπαυσιακή αιμορραγία, η μη τακτική ή ασυνήθιστα ελαφριά έμμηνος ρύση, ανωμαλίες της μήτρας, όπως το διάφραγμα, οι καθ’ έξιν αποβολές, ο πυελικός πόνος και η αφαίρεση ενδομήτριων συσκευών όπως το αντισυλληπτικό σπείραμα (IUDs).

Με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας μπορούμε να πάρουμε πληροφορίες για την μορφολογία και το μέγεθος της κοιλότητας της μήτρας, καθώς επίσης και για την ποιότητα του ενδομητρίου, του χώρου εμφύτευσης του εμβρύου και φιλοξενίας του κυήματος. Μπορούμε επίσης να παρατηρήσουμε τις σάλπιγγες και τον αυλό του τραχήλου και να ανιχνεύσουμε την ύπαρξη ευρημάτων (πολύποδας, ουλές, ινομυώματα, συμφύσεις) και στοιχείων φλεγμονής που συμβάλλουν στη μειωμένη λειτουργικότητα του ενδομητρίου και κατά συνέπεια στη μειωμένη γονιμότητα.

Η υστεροσκόπηση είναι μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία και πραγματοποιείται χωρίς τομές μέσα σε λίγα λεπτά. Ο πόνος μετά την υστεροσκόπηση είναι αμελητέος και η ασθενής επιστρέφει στη φυσιολογική της δραστηριότητα την ίδια ημέρα.

Είναι η διαγνωστική υστεροσκόπηση επώδυνη;

Ορισμένες γυναίκες δεν αισθάνονται τίποτα ή αισθάνονται ήπια ενόχληση κατά την εξέταση, αλλά για άλλες ο πόνος μπορεί να είναι έντονος. Είναι ανάλογα με την ευαισθησία κάθε γυναίκας στον πόνο.

Εάν η εξέταση είναι επώδυνη για σας, ενημερώστε τον γιατρό σας. Η διαδικασία μπορεί να σταματήσει ανά πάσα στιγμή. Εάν ανησυχείτε πριν την εξέταση, μιλήστε με τον γιατρό σας για το τι να περιμένετε. Είναι πιθανόν να σας δοθεί ελαφριά αναισθησία (μέθη) για να αισθάνεστε άνετα.

Ιστορία της υστεροσκόπησης

Η λέξη "υστεροσκόπηση" προέρχεται από τις αρχαίες Ελληνικές λέξεις υστέρα (μήτρα) και σκόπησις από το ρήμα σκοπέω (παρατηρώ, εξετάζω).

Το 1869 ο Pantaleoni πραγματοποίησε την πρώτη υστεροσκόπηση σε άνθρωπο. Η εξέλιξη των τηλεσκοπίων με φακούς και η χρήση υγρών, ως μέσο διαστολής της ενδομήτριας κοιλότητας, έδωσαν το έναυσμα για την εξέλιξη και την καθιέρωση της υστεροσκόπησης. Η μέθοδος εξαπλώθηκε ταχύτατα την δεκαετία του ’70 με την συστηματική εφαρμογή της στην διάγνωση και στην θεραπεία ενδομήτριων παθήσεων.

Σήμερα η τεχνολογική πρόοδος στον ενδοσκοπικό εξοπλισμό έχει μετατρέψει την υστεροσκόπηση από μια ενδονοσοκομειακή διαδικασία υπό αναισθησία σε μια απλή εξέταση λίγων λεπτών μέσα στο ιατρείο του γυναικολόγου σας.

Πώς γίνεται η υστεροσκόπηση στο ιατρείο

Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται εύκολα στο ιατρείο με ένα ευέλικτο υστεροσκόπιο, που προξενεί ελάχιστη ή καθόλου δυσφορία. Αφού χορηγηθεί ένα ελαφρύ αναλγητικό, όπως ένα μη στεροειδές αντιφλεγμονώδες φάρμακο, εφαρμόζεται τοπική αναισθησία και το μικρο-υστεροσκόπιο διαμέτρου 2-3 χιλιοστών εισάγεται μέσα στην κοιλότητα της μήτρας. Αυτό επιτρέπει την πλήρη οπτικοποίηση της κοιλότητας της μήτρας για την διάγνωση της αιτίας της μη φυσιολογικής αιμορραγίας ή του πυελικού πόνου.

Image

Το υστεροσκόπιο συνδέεται με την πηγή ψυχρού φωτισμού με ειδικό καλώδιο οπτικών ινών και μέσω κάμερας με δέκτη (monitor) για την λήψη εικόνας. Ως μέσο διαστολής στην διαγνωστική υστεροσκόπηση χρησιμοποιείται C02 ή φυσιολογικός ορός (NaCl 0,9%), ενώ στην επεμβατική υστεροσκόπηση, όπου συνήθως χρησιμοποιείται και ηλεκτροδιαθερμία, χρησιμοποιούνται μη ηλεκτρολυτικά και μη αγώγιμα υγρά, όπως Sorbitol ή Glycine.

Η επιφάνεια της μήτρας εξετάζεται, καθώς αναζητούνται τυχόν ανωμαλίες, όπως ινομυώματα ή πολύποδες. Αν βρεθούν ανωμαλίες, μπορούν να θεραπευθούν εύκολα κατά τη διάρκεια μιας υστεροσκοπικής διαδικασίας χωρίς την ανάγκη νοσηλείας στο νοσοκομείο.

Ανάρρωση μετά την υστεροσκόπηση

Θα είστε σε θέση να επιστρέψετε στο σπίτι σας την ίδια ημέρα. Εάν σας χορηγήθηκε αναισθησία, μπορεί να χρειαστεί προσωρινά να περιμένετε λίγες ώρες μέχρι να περάσει η δράση της.

Μπορείτε να οδηγήσετε μόνη σας στο σπίτι σας εάν δεν χρησιμοποιήθηκε αναισθητικό ή μόνο τοπικό αναισθητικό. Εάν σας χορηγήθηκε γενική αναισθησία, δεν θα είστε σε θέση να οδηγήσετε για τουλάχιστον 24 ώρες, οπότε θα πρέπει να κανονίσετε να σας μεταφέρει κάποιος στο σπίτι σας.

Οι περισσότερες γυναίκες αισθάνονται ότι μπορούν να επιστρέψουν στις κανονικές τους δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας, την επομένη της υστεροσκόπησης. Ορισμένες γυναίκες επιστρέφουν στην εργασία τους αργότερα την ίδια ημέρα.

Κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής από επεμβατική υστεροσκόπηση, μπορεί να αντιμετωπίσετε:

• κράμπες που μοιάζουν με τον πόνο της περιόδου - αυτό θα περάσει σε λίγες ημέρες και μπορείτε στο μεταξύ να πάρετε κοινά παυσίπονα όπως παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη
• κηλίδες αίματος ή ελαφριά αιμορραγία - αυτή μπορεί να διαρκέσει έως και μία εβδομάδα ή περισσότερο- χρησιμοποιήστε σερβιέτες αντί για ταμπόν μέχρι την επόμενη περίοδό σας για να μειώσετε τον κίνδυνο μόλυνσης της μήτρας ή του τραχήλου της μήτρας.

Αυτές οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι φυσιολογικές και δεν χρειάζεται να ανησυχείτε, αλλά θα πρέπει να ζητήσετε ιατρική συμβουλή εάν είναι σοβαρές.

Ενδείξεις για υστεροσκόπηση

Η κύρια ένδειξη της υστεροσκόπησης είναι η ασυνήθιστη αιμορραγία της μήτρας, όπου απαιτείται εκτίμηση της παθολογίας της ενδομήτριας κοιλότητας και αποκλεισμός κακοήθειας. Μη φυσιολογική αιμορραγία μπορεί να είναι δυσλειτουργικής αιτιολογίας ή να οφείλεται σε:

• πολύποδες
• ινομυώματα
• ξένο σώμα (κυρίως ενδομήτρια σπιράλ)
• ορμονική θεραπεία υποκατάστασης σε γυναίκες μετεμηνοπαυσιακής ηλικίας
• χορήγηση ταμοξιφαίνης
• καρκίνο ενδομητρίου

Με την υστεροσκόπηση η διάγνωση όλων αυτών των καταστάσεων γίνεται ευχερώς και με ακρίβεια υπό άμεση όραση, ενώ είναι δυνατή η εστιακή βιοψία, αν υπάρχει ένδειξη. Η υψηλή ευαισθησία της μεθόδου την καθιέρωσαν σαν τον "χρυσό κανόνα" στην διάγνωση των ενδομήτριων παθήσεων, αντικαθιστώντας την κλασική απόξεση του ενδομητρίου.

Σε περιπτώσεις υπογονιμότητας και στο πλαίσιο του ελέγχου, υπερτερεί σαφώς της υστεροσαλπιγγογραφίας με άμεση διάγνωση των ενδομήτριων συμφύσεων, διαφραγμάτων, ινομυωμάτων, πολυπόδων αλλά και εκτίμηση της κατάστασης του ενδομητρίου.

Επεμβατική υστεροσκόπηση

Η επεμβατική υστεροσκόπηση άνοιξε νέους ορίζοντες στην γυναικολογία. Πολύποδες, ινομυώματα τύπου Ι, ΙΙ και μερικές φορές τύπου ΙΙΙ εξαιρούνται με ασφάλεια με την χρήση ρεζεκτοσκοπίου ή υστεροσκοπικού ψαλιδιού, ενώ η νοσηρότητα είναι σημαντικά χαμηλή.

Σε περιπτώσεις συγγενών ανωμαλιών της μήτρας η υστεροσκοπική εξαίρεση των ενδομήτριων διαφραγμάτων υπερτερεί της κλασικής μητροπλαστικής. Μπορεί να γίνει με υστεροσκοπικό ψαλίδι, ακτίνες Laser, ειδικό εργαλείο versapoint ή ρεζεκτοσκόπιο. Με την ίδια τεχνική γίνεται και η λύση των ενδομήτριων συμφύσεων, εστιακών ή γενικευμένων.

Μεγάλη είναι η συμβολή της επεμβατικής υστεροσκόπησης στην αντιμέτωπιση δυσλειτουργικών μηνομητρορραγιών με την καταστροφή του ενδομητρίου. Αυτή μπορεί να γίνει με Laser ή με την βοήθεια υστεροσκοπικού ηλεκτροκαυτήρα κινούμενης μπάλας ή αγκύλης που προσαρμόζεται στο ρεζεκτοσκόπιο (ενδοσκοπικό εργαλείο εκτομής ιστών).

Κατά την υστεροσκόπηση και με την βοήθεια ειδικών εύκαμπτων και λεπτών οπτικών ινών μπορεί να γίνει έλεγχος του αυλού των σαλπίγγων για εκτίμηση της κατάστασης του επιθηλίου (σαλπιγγοσκόπηση). Η σαλπιγγοσκόπηση επίσης μπορεί να γίνει με την χρήση ειδικών οργάνων και σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου.

Επιπλοκές της υστεροσκόπησης

Επιπλοκές μπορεί να προκληθούν από τους εγχειρητικούς χειρισμούς και την είσοδο εργαλείων, αλλά και από τα υλικά διαστολής της ενδομήτριας κοιλότητας που χρησιμοποιούνται, αλλά είναι πολύ σπάνιες.

Ο τραυματισμός του τραχήλου και η διάτρηση της μήτρας είναι οι πιο συχνές επιπλοκές και συμβαίνουν συνήθως κατά την τυφλή είσοδο του υστεροσκοπίου στην ενδομήτρια κοιλότητα. Αντίθετα, στο EmBIO η εισαγωγή του υστεροσκοπίου γίνεται υπό παρακολούθηση κάμερας. Έτσι αποφεύγεται ο κίνδυνος τραυματισμού.

Φλεγμονή είναι δυνατόν να εμφανισθεί, εάν δεν τηρούνται σχολαστικά οι αρχές της ασηψίας, ενώ μετεγχειρητική αιμορραγία μπορεί να είναι αποτέλεσμα χειρισμών ή επεμβάσεων στην ενδομήτρια κοιλότητα.