Προεκλαμψία Κύησης
Προεκλαμψία είναι η αύξηση της αρτηριακής πίεσης μιας εγκύου που μπορεί να συνοδεύεται από πρωτεϊνουρία ή οίδημα ή και τα δύο. Η προεκλαμψία ξεκινά συνήθως μετά την 20η εβδομάδα της εγκυμοσύνης σε γυναίκες που δεν είχαν πρόβλημα υπέρτασης.
Η προεκλαμψία είναι η πιο συχνή επιπλοκή που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Γενικά αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου και επηρεάζει περίπου 1 στις 20 εγκυμοσύνες, εμφανίζεται δηλαδή σε ποσοστό 3 έως 5% όλων των κυήσεων.
Ανάλογα με την βαρύτητα των συμπτωμάτων, διακρίνεται σε μέτρια και σοβαρή ως εξής.
Μέτρια προεκλαμψία
- Αυξημένη Αρτηριακή Πίεση (ΑΠ): Συστολική πίεση140-160mmHg / Διαστολική πίεση 90-110 mmHg (* συστολική είναι η λεγόμενη «μεγάλη» πίεση, ενώ διαστολική η «μικρή»)
- Πρωτεϊνουρία 0,3-5gr/24h
- Οίδημα ως αύξηση του βάρους >1Kg /βδομάδα ή 3Kg/μήνα
- Ούρα > 500ml/24h
Σοβαρή προεκλαμψία
- Υψηλή Αρτηριακή Πίεση: 160/110mmHg
- Πρωτεϊνουρία >5gr/24h
- Ολιγουρία (< 400ml/24h)
- Εγκεφαλικές ή οπτικές διαταραχές
- Επιγαστραλγία
- Πνευμονικό οίδημα ή κυάνωση
- Διαταραχή της ηπατικής λειτουργίας
- Θρομβοπενία (PLT < 150.000)
Πόσο συχνή είναι η προεκλαμψία ή υπερτασική νόσος της κύησης;
Η προεκλαμψία σε γυναίκες που θα γεννήσουν πρώτη φορά εμφανίζεται στο 14-20% των κυήσεων, ενώ σε γυναίκες που έχουν γεννήσει ξανά η συχνότητα είναι αρκετά χαμηλότερη: 5,7-7,3%.
Η προεκλαμψία δεν είναι χρόνια υπέρταση
Η υπερτασική νόσος της κύησης πρέπει να διαχωρίζεται από την χρόνια υπέρταση. Η χρόνια υπέρταση προϋπάρχει της κύησης ή εκδηλώνεται πριν από την 20ή εβδομάδα.
Σε ένα ποσοστό 15%-20% η χρόνια υπέρταση μπορεί να εξελιχθεί σε προεκλαμψία. Στην περίπτωση αυτή παρατηρείται αυξημένη αρτηριακή πίεση κατά 20 mmHg με ταυτόχρονη εμφάνιση λευκωματουρίας και οιδημάτων.
Ορισμένες φορές είναι δύσκολο να διευκρινισθεί εάν μία γυναίκα, που εμφάνισε προεκλαμψία, έπασχε ήδη από χρόνια υπέρταση.
Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, η προεκλαμψία μπορεί να καταλήξει στην πιο σοβαρή μορφή της (εκλαμψία), η οποία χαρακτηρίζεται από διέγερση του κεντρικού νευρικού συστήματος και σπασμούς των χεριών και των μυών του προσώπου. Η εκλαμψία συνοδεύεται από ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας εμβρυϊκής ή και μητρικής.
Προδιαθεσικοί παράγοντες - Παράγοντες κινδύνου
Η υπερτασική νόσος της κύησης εμφανίζεται σε ποσοστό 6% περίπου στον γενικό πληθυσμό, ενώ φαίνεται ότι η μαύρη φυλή υποφέρει περισσότερο.
Προδιαθεσικοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν προεκλαμψία είναι:
- ο σακχαρώδης διαβήτης
- παθήσεις των νεφρών
- η υπέρταση
- η παχυσαρκία
- η πολύδυμη κύηση (δίδυμα, τρίδυμα, κλπ.),
- η προεκλαμψία στις πρωτοτόκες γυναίκες εμφανίζεται πιο συχνά από ότι σε πολυτόκες.
- γυναίκες που σε συγγενείς πρώτου βαθμού (μητέρα, αδερφές) υπάρχει ιστορικό προεκλαμψίας
- γυναίκες άνω των 40 ετών ή κάτω των 18 διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για εκδήλωση της νόσου.
Αλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η μεγαλύτερη ποσότητα αμνιακού υγρού από τη φυσιολογική (υδράμνιο ή πολυάμνιο), η τροφοβλαστική νόσος, η κύηση εμβρύου με σύνδρομο Down, το κάπνισμα, το μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από 10 χρόνια) από την προηγούμενη κύηση.
Πως γίνεται η πρόληψη της προεκλαμψίας
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για την πρόληψη της προεκλαμψίας. Για παράδειγμα, αποφύγετε τη μεγάλη σωματική κούραση και αυξήστε τα διαλείμματα ξεκούρασης και ηρεμίας, αποφύγετε τα τηγανητά και το πρόχειρο φαγητό, πίνετε 6-8 ποτήρια νερό την ημέρα (ή άλλα υγρά όπως χυμούς), κρατάτε τα πόδια σας ψηλά όταν εργάζεστε ή κάθεστε για μεγάλα χρονικά διαστήματα, να κινείστε καθημερινά (ακόμα και 20-30 λεπτά χαλαρού περπατήματος κάνουν καλό στην υγεία και την ψυχική διάθεση), αποφύγετε το κάπνισμα ή το άτμισμα, μην καταναλώνετε πολύ αλάτι στα γεύματά σας, περιορίστε δραστικά τα ροφήματα καφεΐνης όπως ο καφές ή το τσάι.
Επίσης ο γιατρός σας είναι πιθανό να σας προτείνει τα παρακάτω:
- Πρωτεϊνική δίαιτα χαμηλή σε αλάτι
- Λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου ή μαγνησίου
- Λήψη ασπιρίνης σε χαμηλή δοσολογία
Μια και οι περισσότερες έγκυες γυναίκες είναι ασυμπτωματικές στα αρχικά στάδια της νόσου, είναι απαραίτητος ο τακτικός έλεγχος, ιδιαίτερα σε εκείνες οι οποίες εμφανίζουν προδιάθεση για την εμφάνιση της νόσου.
Συμπτώματα Προεκλαμψίας
Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της προεκλαμψίας είναι η υψηλή αρτηριακή πίεση, η λευκωματουρία και το οίδημα. Παρ' ότι μπορεί στην αρχή να είναι ασυμπτωματική, υπάρχουν κάποια συμπτώματα τα οποία δεν θα πρέπει να παρερμηνευθούν, μια και συχνά αποτελούν την αρχική εκδήλωση της νόσου. Αυτά τα συμπτώματα είναι η μετωπιαία κεφαλαλγία, οι διαταραχές της όρασης και το άλγος του επιγαστρίου.
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση αποτελεί το κυριότερο σημείο και κριτήριο για την διάγνωση της προεκλαμψίας. Πολλές πρωτοτόκες γυναίκες εμφανίζουν μία μικρή αύξηση της αρτηριακής πίεσης κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης. Αν όμως εμφανίζεται πίεση μεγαλύτερη από 140/90 mmHg σε δύο μετρήσεις με διαφορά τουλάχιστον 4 ωρών και σε κατάσταση ψυχικής ηρεμίας, τότε θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας.
Το οίδημα, αν και είναι φυσιολογικό εύρημα στις περισσότερες γυναίκες κατά τη διάρκεια της κύησης, αποτελεί πολλές φορές σημαντικό διαγνωστικό σημείο της νόσου. Το οίδημα συνήθως γενικεύεται ταχύτατα και είναι ιδιαίτερα εμφανές στο πρόσωπο, στα άνω και στα κάτω άκρα. Το οίδημα αφήνει εντύπωμα κατά την εφαρμογή πίεσης. Η απότομη αύξηση του σωματικού βάρους σε διάστημα 1-2 ημερών αυξάνει τις υποψίες για την εμφάνιση της νόσου.
Η πρωτεϊνουρία εμφανίζεται αργότερα από την υπέρταση και συνήθως μετά την ανάπτυξη του οιδήματος, όταν πλέον η νόσος έχει εγκατασταθεί. Μπορεί όμως να υπάρχει προεκλαμψία χωρίς πρωτεϊνουρία.
Η κεφαλαλγία αποτελεί συχνό σύμπτωμα της βαριάς μορφής της νόσου. Ο πονοκέφαλος συνήθως εντοπίζεται στο μέτωπο και δεν υποχωρεί με την λήψη απλών αναλγητικών.
Ακόμα ένα σύμπτωμα είναι ο πόνος στην άνω κοιλία ή πόνος πιο κάτω από τα πλευρά σας στα δεξιά.
Κάθε έγκυος γυναίκα θα πρέπει να εξετάζεται τουλάχιστον μία φορά τον μήνα και τακτικότερα μετά την 32η εβδομάδα της κύησης με έλεγχο του σωματικού βάρους, της αρτηριακής πίεσης και με τον απαραίτητο εργαστηριακό έλεγχο.
Εφόσον δεν παραμελείτε τις τακτικές επισκέψεις στο γιατρό σας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο γιατρός σας θα μπορέσει έγκαιρα να διαγνώσει τις διαταραχές στην αρτηριακή πίεση και να σας συστήσει τις κατάλληλες εξετάσεις. Αν όμως κάποια στιγμή εμφανίσετε ξαφνικά κάποια από τα παραπάνω συμπτώματα, μην αμελήσετε να ενημερώσετε τον μαιευτήρα σας.
Μπορεί η προεκλαμψία να προκαλέσει προβλήματα στο έμβρυο;
Η αυξημένη αρτηριακή πίεση μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα τόσο στη μητέρα, όσο και στο έμβρυο, όπως:
Αυξημένη πιθανότητα για πρόωρο τοκετό, που αυξάνεται ανάλογα με τη σοβαρότητα της πάθησης. Τα βρέφη που γεννιούνται πρόωρα αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο για ορισμένα μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση δυσχεραίνει τη σωστή λειτουργία του πλακούντα στην παροχή οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών προς το έμβρυο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την κακή ανάπτυξη του εμβρύου. Τα βρέφη που βίωσαν κακή ανάπτυξη στη μήτρα μπορεί αργότερα να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη, συμφορητικής καρδιακής ανεπάρκειας και υψηλής αρτηριακής πίεσης
Αποκόλληση του πλακούντα, που είναι απειλητική για τη ζωή της μητέρας και του εμβρύου. Ακόμη και οι περιπτώσεις μερικής αποκόλλησης του πλακούντα (όταν ο πλακούντας δεν έχει αποκολληθεί πλήρως) μπορεί να εξελιχθούν και να γίνουν σοβαρές πολύ γρήγορα, οπότε οι γιατροί πρέπει να παρακολουθούν προσεκτικά την κατάσταση και να είναι προετοιμασμένοι για επείγουσα καισαρική τομή.
Πιθανά αίτια προεκλαμψίας
Σήμερα πιστεύουμε ότι η προεκλαμψία έχει σχέση με τον πλακούντα. Στην αρχή της εγκυμοσύνης, νέα αιμοφόρα αγγεία σχηματίζονται για να τροφοδοτούν αποτελεσματικά τον πλακούντα. Όμως σε γυναίκες με προεκλαμψία, τα αγγεία αυτά είναι πιο στενά μειώνοντας τον όγκο του αίματος που ρέει μέσα σε αυτά.
Σαν πιθανά αίτια για το παραπάνω αναφέρονται τα εξής:
- Ανώμαλη τροφοβλαστική διείσδυση
- Διαταραχές πηκτικότητας
- Αγγειακές ενδοθηλιακές βλάβες
- Κακή προσαρμογή του καρδιαγγειακού
- Ανοσολογικά αίτια
- Γενετική προδιάθεση
- Διαιτητικές ανεπάρκειες ή καταχρήσεις
Θεραπεία
Οριστική θεραπεία της προεκλαμψίας είναι μόνο ο τοκετός. Ωστόσο μέχρι να συμβεί αυτό, ο γιατρός σας θα επιλέξει την καλύτερη θεραπεία για σας, προκειμένου να μην εξελιχθεί η πάθηση σε σοβαρή και να αποφευχθούν οι επιπλοκές.
Φάρμακα που βοηθούν στη θεραπεία της προεκλαμψίας είναι τα αντι-υπερτασικά και τα κορτικοστεροδειδή. Σε σοβαρότερες μορφές, μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία.
Εάν η γυναίκα απέχει πολύ από το τέλος της εγκυμοσύνης της και τα συμπτώματά της είναι ήπια, ο γιατρός μπορεί να τη συμβουλεύσει να ξεκουραστεί στο κρεβάτι. Η ανάπαυση βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τη ροή του αίματος προς τον πλακούντα, γεγονός που ωφελεί το μωρό.
Ορισμένες γυναίκες συμβουλεύονται να ξαπλώνουν απλώς στο κρεβάτι και να κάθονται ή να στέκονται όρθιες μόνο όταν χρειάζεται. Σε άλλες μπορεί να επιτραπεί να κάθονται σε μια πολυθρόνα, έναν καναπέ ή ένα κρεβάτι, αλλά οι σωματικές τους δραστηριότητες θα είναι αυστηρά περιορισμένες. Θα πραγματοποιούνται τακτικά εξετάσεις αρτηριακής πίεσης και ούρων. Το μωρό θα παρακολουθείται επίσης στενά.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, η γυναίκα μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο σε συνεχή κατάκλιση, όπου θα παρακολουθείται στενά.
Μόλις γεννηθεί το μωρό, τα συμπτώματα της προεκλαμψίας θα πρέπει να υποχωρήσουν. Σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, οι περισσότερες γυναίκες θα έχουν φυσιολογικές μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης 48 ώρες μετά τον τοκετό.
Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αρτηριακή πίεση μπορεί να αυξηθεί και πάλι λίγες ημέρες μετά τον τοκετό. Για το λόγο αυτό, η στενή παρακολούθηση από το γιατρό σας και οι τακτικοί έλεγχοι της αρτηριακής πίεσης είναι σημαντικοί ακόμη και μετά τον τοκετό του μωρού σας.
Προεκλαμψία μετά τον τοκετό
Η προεκλαμψία μετά τον τοκετό περιγράφει την προεκλαμψία που αναπτύσσεται μετά τον τοκετό, συνήθως μεταξύ 48 ωρών και 6 εβδομάδων μετά τον τοκετό.
Η προεκλαμψία της λοχείας (postpartum preeclampsia) εμφανίζεται συχνότερα τις πρώτες 7 μέρες μετά τον τοκετό, αν και εξακολουθείτε να διατρέχετε κίνδυνο για προεκλαμψία έως και 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό. Είναι πιθανό να εμφανιστεί σε γυναίκες που δεν είχαν κανένα πρόβλημα με την πίεση τους πριν τον τοκετό.
Ρωτήστε δωρεάν ό,τι θέλετε τον Μαιευτήρα Θάνο Παράσχο.
Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Δρ. Θάνο Παράσχο στα τηλέφωνα +(30) 210 6774104 και +(30) 697 3000432 ή συμπληρώνοντας την φόρμα επικοινωνίας μας.
Περισσότερα για την Προεκλαμψία
