Η ανάπτυξη του εμβρύου

Κατά μέσο όρο, μια εγκυμοσύνη διαρκεί 40 εβδομάδες (ή 10 σεληνιακούς μήνες ή 280 ημέρες). Η αρχή της υπολογίζεται από την πρώτη ημέρα της τελευταίας εμμηνορρυσίας. Επομένως, αν είστε έγκυος 4 εβδομάδων, το έμβρυο είναι δυο εβδομάδων. Για να υπολογίσετε κατά προσέγγιση την ημερομηνία που θα γεννήσετε, προσθέστε 40 εβδομάδες από την πρώτη ημέρα της τελευταίας σας εμμηνορρυσίας.

Η διάρκεια της εγκυμοσύνης διαιρείται σε τρία τρίμηνα άνισης διάρκειας. Το πρώτο διαρκεί ως τη 12η εβδομάδα. Το έμβρυο αναπτύσσει τότε ραγδαία όλα τα όργανα και τους ιστούς του και διαμορφώνεται σε υποτυπώδες ανθρώπινο πλάσμα. Το δεύτερο διαρκεί από τη 13η ως την 25η εβδομάδα. Τότε οι βασικότερες λειτουργίες του ωριμάζουν και τελειοποιούνται. Στο τρίτο τρίμηνο, από την 26η ως την 40η εβδομάδα, αυξάνει σημαντικά το βάρος του και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να επιβιώσει όταν γεννηθεί.

Ας παρακολουθήσουμε από κοντά τη θαυμαστή αυτή διαδικασία στον πίνακα που ακολουθεί:

Ιανουάριος 1 2 3 4 5 6 7.8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Οκτώβριος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7
Φεβρουάριος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Νοέμβριος 8 9 10 1112 13 14 1516 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 28 29 30 31 12 3 4 5 6 7
Μάρκος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13.14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Δεκέμβριος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7
Απρίλιος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ιανουάριος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7
Μάιος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Φεβρουάριος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7
Ιούνιος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Μάρτιος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7
Ιούλιος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Απρίλιος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7
Αύγουστος 12 34 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Μάιος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7
Σεπτέμβριος 12 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ιούνιος 8 9 10 11 12 13.14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7
Οκτώβριος 12 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Ιούλιος 8 910 1112 13 14 15 16 17 18 19 20 2122 23 24 25 26 27 28 29 30 31 12 3 4 5 6 7
Νοέμβριος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Αύγουστος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7
Δεκέμβριος 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Σεπτέμβριος 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 1 2 3 4 5 6 7

Ως την 6η εβδομάδα

Οι πρώτοι χτύποι της καρδιάς

Με την εμφύτευση της βλαστοκύστης στη μήτρα, ακολουθεί μια σειρά από εντυπωσιακές μεταβολές. Τα κύτταρα της εξωτερικής της στοιβάδας θα σχηματίσουν το σύστημα που θα θρέψει και θα συντηρήσει το έμβρυο, δηλαδή τον πλακούντα και τον αμνιακό σάκο, ενώ τα κύτταρα της εσωτερικής στοιβάδας θα διαπλάσουν το έμβρυο.

Στο τέλος της πρώτης εβδομάδας, η εσωτερική στοιβάδα διογκώνεται και δημιουργεί άλλες δύο στοιβάδες. Από την πρώτη, το ενδόδερμα, θα δημιουργηθεί το γαστρεντερικό σύστημα. Από τη δεύτερη, το εξώδερμα, θα προέλθουν οι νευρώνες, που θα διαμορφώσουν τον εγκέφαλο, τη σπονδυλική στήλη και τα επιθηλιακά κύτταρα, που θα σχηματίσουν το δέρμα. Στο τέλος της δεύτερης εβδομάδας, το εξώδερμα θα σχηματίσει άλλη μία στοιβάδα, το μεσόδερμα, από την οποία θα προέλθουν τα κύτταρα, που θα σχηματίσουν την καρδιά, τους πνεύμονες και όλα τα εσωτερικά όργανα του εμβρύου.

Στο τέλος της έκτης εβδομάδας, το έμβρυο, μικροσκοπικό όσο ένας κόκκος ρυζιού, έχει διαμορφώσει ήδη έναν κεντρικό άξονα από το κεφάλι ως την ουρά, κατά μήκος του οποίου θα αναπτυχθούν όλα του τα όργανα. Το κεφάλι του, σαν σταγόνα με ακανόνιστο σχήμα, έχει πτυχές που θα εξελιχθούν στα χαρακτηριστικά του προσώπου του.

Το έμβρυο έχει ουρά, η οποία θα εξαφανιστεί την 8η εβδομάδα, και μικροσκοπικές εκβλαστήσεις που θα εξελιχθούν σε χέρια και πόδια. Κατά μήκος της ράχης του διαγράφεται ένας σχηματισμός σαν αυλάκι. Είναι ο πρώιμος νευρικός σωλήνας, από τον οποίο θα προέλθουν η σπονδυλική στήλη και ο εγκέφαλος. Δύο συσσωματώματα κυττάρων σε κάθε του άκρο θα διαπλάσουν το στόμα και τον πρωκτό. Ένας σωλήνας, που ξεκινάει από το στόμα και καταλήγει στην ουρά, είναι ο πρόδρομος του πεπτικού του συστήματος. Η καρδιά του, μια διόγκωση κάτω από το κεφάλι, αρχίζει να πάλλεται ήδη από την πέμπτη εβδομάδα. Στο πλάι του κεφαλιού, δύο οπτικά κυστίδια και δύο εσοχές θα εξελιχθούν αντίστοιχα σε μάτια και αφτιά. Το δέρμα του είναι ακόμα διαφανές και διαπερνάται από υγρά.

Ως την 9η εβδομάδα

Ανάπτυξη με γοργούς ρυθμούς

Η ανάπτυξη του εμβρύου τώρα είναι πράγματι θεαματική. Στο πρόσωπο του προβάλλουν τα οστά που θα διαμορφώσουν τα χαρακτηριστικά του. Διακρίνονται τα μικροσκοπικά ρουθούνια, η μύτη, που είναι ακόμα πλακουτσωτή και σχηματίζονται η άνω και η κάτω γνάθος. Υπάρχουν ακόμα και οι καταβολές των δοντιών και οι γευστικοί κάλυκες. Τα μάτια μετατοπίζονται από τα πλάγια του κεφαλιού προς τα εμπρός και είναι καλυμμένα από βλέφαρα. Οι διογκώσεις των αφτιών χωρίζονται σε εσωτερικά και εξωτερικά τμήματα. Τα άνω και τα κάτω άκρα του αποκτούν αρθρώσεις. Έχουν ξεχωρίσει οι αγκώνες, οι καρποί και τα δάχτυλα των χεριών, οι άκρες των οποίων έχουν μικροσκοπικά μαξιλαράκια. Στα κάτω άκρα διαμορφώνονται τρία ξεχωριστά τμήματα: ο μηρός, η κνήμη και το άκρο πόδι και διακρίνονται τα δάχτυλα. Στο λεπτό και διαφανές δέρμα του έχει αρχίσει ο σχηματισμός των ιδρωτοποιών αδένων και φυτρώνει το πρώτο χνούδι. Όλα τα κύρια όργανα του εμβρύου έχουν σχηματιστεί και είναι στη θέση τους έτοιμα να εξελιχθούν.

Η καρδιά έχει βαλβίδες, τέσσερις θαλάμους και χτυπάει με 180 παλμούς το λεπτό. Το πεπτικό σύστημα αναπτύσσεται ραγδαία, αλλά δεν λειτουργεί ακόμα. Τα νεφρά λειτουργούν με το ένα τρίτο της τελικής τους απόδοσης και αποβάλλουν ήδη άχρηστες ουσίες από το αίμα. Οι πνεύμονες διακλαδίζονται συνεχώς σε μικροσκοπικούς σωλήνες. Ο εγκέφαλος έχει τετραπλασιαστεί και περιβάλλεται από το ήδη σχηματισμένο κρανίο.

Στο μεταξύ, ο ομφάλιος λώρος, που αρχικά ήταν λεπτός σαν τρίχα, αναπτύσσεται για να συνδέσει το έμβρυο με τον πλακούντα, ο οποίος συνεχίζει να ωριμάζει, αλλά δεν είναι ακόμα έτοιμος να επιτελέσει τις βασικές λειτουργίες του. Την 9η εβδομάδα, το έμβρυο έχει ξεφύγει από τον κίνδυνο να αποκτήσει γενετική ανωμαλία.

Ως τη 12η εβδομάδα

Μια μινιατούρα εμβρύου

Προς το τέλος του τρίτου μήνα το έμβρυο είναι ένας τέλειος άνθρωπος σε μικρογραφία, αν και με δυσανάλογα μεγάλο κεφάλι, το οποίο κατέχει το ένα τρίτο περίπου του συνολικού μήκους του. Αυτό συμβαίνει γιατί ο εγκέφαλος και το κεφάλι αναπτύσσονται πολύ ταχύτερα απ’ ότι τα υπόλοιπα όργανα του. Σε αυτή τη φάση, έχει έναν υποτυπώδη λαιμό για να στηρίξει το κεφάλι του και να το ανασηκώσει και σχηματισμένο πηγούνι, ενώ το σώμα του ισιώνει και μακραίνει.

Τα μάτια του πλησιάζουν προς την οριστική τους θέση, εξακολουθούν όμως να έχουν ακόμα αρκετή απόσταση μεταξύ τους και παραμένουν καλυμμένα από τα βλέφαρα. Τα αφτιά έχουν μετακινηθεί από το λαιμό στα πλάγια του κεφαλιού. Τα χέρια και τα πόδια αρχίζουν να κινούνται ασυναίσθητα. Τα δάχτυλα είναι ευδιάκριτα και αρχίζουν να φυτρώνουν νύχια. Το δέρμα είναι κόκκινο και διάφανο και διαπερνάται από το αμνιακό υγρό.

Η καρδιά του εμβρύου χτυπάει τώρα με 160 παλμούς το λεπτό στέλνοντας αίμα σε όλα του τα όργανα. Από τη 10η εβδομάδα, ο γιατρός θα είναι σε θέση να την ακούσει με ευαίσθητες υπερηχητικές συσκευές. Το στομάχι του συνδέεται με το στόμα και τα έντερα. Σχηματίζονται τα εξωτερικά γεννητικά του όργανα, ακόμα όμως δεν ξεχωρίζει το φύλο του εμβρύου στο υπερηχογράφημα. Τα κόκαλα και οι χόνδροι αναπτύσσονται γοργά. Αν και τα οστά αρχίζουν να σκληραίνουν στη διάρκεια της ενδομήτριας ανάπτυξης του, η διαδικασία αυτή θα συνεχιστεί και μετά τη γέννηση του εμβρύου και θα ολοκληρωθεί πολύ αργότερα, κατά την εφηβεία.

Σε αυτή τη φάση, ο πλακούντας έχει πια ωριμάσει και αναλαμβάνει από τον λεκιθικό ασκό τη συντήρηση του εμβρύου. Από τώρα και μέχρι την 20η εβδομάδα το έμβρυο θα αναπτύσσεται ραγδαία και θα τελειοποιεί τις λειτουργίες του.

Τι είναι ο πλακούντας

0 πλακούντας είναι ένας εκπληκτικός μηχανισμός, προσκολλημένος στη μήτρα, που λειτουργεί συγχρόνως σαν πνεύμονας, στομάχι, έντερο και νεφρό του εμβρύου! 0 ρόλος του είναι να παρέχει στο έμβρυο το οξυγόνο και τις θρεπτικές ουσίες, που αντλεί από το αίμα σας και να απομακρύνει από το έμβρυο τα απόβλητα του, δηλαδή διοξείδιο του άνθρακα και άλλες άχρηστες ουσίες. Η ανταλλαγή αυτή συντελείται με άψογο τρόπο μέσω του ομφάλιου λώρου και μάλιστα χωρίς να αναμειγνύεται ποτέ το αίμα το δικό σας με του εμβρύου! O πλακούντας λειτουργεί επίσης σαν φίλτρο, γιατί εμποδίζει τα μικρόβια και τα βακτηρίδια να τον διαπεράσουν και να μολύνουν το έμβρυο, όχι όμως τα φάρμακα, το αλκοόλ, το τσιγάρο και άλλες επιβλαβείς ουσίες.

Ως τη 16η εβδομάδα

Οι πρώτες κινήσεις

Αν και μικροσκοπικό, μόλις 12 εκατοστά, το έμβρυο είναι πια τέλεια σχηματισμένο. Στο υπερηχογράφημα ξεχωρίζουν κάποια χαρακτηριστικά του προσώπου του, όπως η μύτη και το στόμα. Οι μύες στο πρόσωπο έχουν αναπτυχθεί και εκτελεί ασυναίσθητες συσπάσεις. Τα μάτια παραμένουν ερμητικά κλειστά, αλλά ο αμφιβληστροειδής χιτώνας αντιδρά στο φως που διαπερνά το τοίχωμα της κοιλιάς σας. Τα ακουστικά οστάρια σκληραίνουν και στα αφτιά του εμβρύου σας φτάνουν αμυδρά κάποιοι ήχοι. Αρχίζουν να φυτρώνουν τα φρύδια και οι βλεφαρίδες και να προβάλλουν τα νύχια στα δάχτυλα των χεριών του, τα οποία έχουν χωρίσει το ένα από το άλλο. Τα δάχτυλα των ποδιών έχουν επίσης ξεχωρίσει αλλά τα νύχια στα πόδια θα αρχίσουν να φυτρώνουν αργότερα.

Το έμβρυο σε αυτή τη φάση δεν έχει καθόλου υποδόριο λίπος. Είναι τόσο αδύνατο, που πάνω στο λεπτό και διαφανές δέρμα του διακρίνονται οι διακλαδώσεις των αιμοφόρων αγγείων. Οι πνεύμονες του αναπτύσσονται, αλλά ακόμα είναι ανώριμοι και όλο το απαραίτητο οξυγόνο το προμηθεύεται από το αίμα του πλακούντα, που περνάει απευθείας στο κυκλοφοριακό του σύστημα. Μια πολύ σημαντική εξέλιξη είναι ότι ο εγκέφαλος συνδέεται με το νευρικό και το μυϊκό σύστημα επιτρέποντας τις πρώτες συντονισμένες κινήσεις. Αυτό σημαίνει ότι το έμβρυο αρχίζει να γίνεται δραστήριο. Λυγίζει και τεντώνει τα δάχτυλα, τα χέρια και τα πόδια του και πιπιλίζει τον αντίχειρα του.

Στη θαλπωρή του αμνιακού υγρού

Ο αμνιακός σάκος είναι ένας διαφανής ανθεκτικός υμένας γεμάτος διαυγές υγρό, μέσα στο οποίο πλέει και αναπτύσσεται ανεμπόδιστα το έμβρυο. Το υγρό αυτό, που είναι καθαρό γιατί ανακυκλώνεται διαρκώς, του παρέχει ζεστασιά και προστασία από τους κραδασμούς. Ως τη δέκατη τέταρτη εβδομάδα, διαπερνάει το δέρμα του εμβρύου. Μετά από αυτό το διάστημα, οπότε αρχίζει η αποδοτική λειτουργία των νεφρών, το έμβρυο καταπίνει το αμνιακό υγρό και το αποβάλλει με τη μορφή ούρων. Αυτό το κάνει για να "προπονήσει" τα νεφρά του. Μέχρι την τριακοστή τέταρτη εβδομάδα, το έμβρυο θα έχει άφθονο χώρο μέσα στο υδάτινο περιβάλλον του για να αλλάζει διαρκώς θέσεις και να "γυμνάζει" τους μυς του, σαν μικρός κολυμβητής σε πισίνα. Εσείς αρχικά δεν θα νιώθετε τις κινήσεις του γιατί είναι ανεπαίσθητες και "πνίγονται" μέσα στο άφθονο υγρό που το περιβάλλει.

Ως την 20η εβδομάδα

Τα πρώτα "φτερουγίσματα" στην κοιλιά σας

Τώρα, που το έμβρυο σας είναι στο μέσο περίπου της εξέλιξης του, ο ρυθμός ανάπτυξης του επιβραδύνεται για να ωριμάσει με διαφορετικό τρόπο. Το βάρος πέφτει πια στην ανάπτυξη των πνευμόνων, του πεπτικού και του ανοσοποιητικού του συστήματος.

Τα μάτια του, κλειστά ακόμα, κινούνται τώρα αργά από τη μια πλευρά στην άλλη. Οι γευστικοί κάλυκες είναι ώριμοι και μέσα στα ούλα έχουν σχηματιστεί τα πρώτα του δόντια. Ανοιγοκλείνει το στόμα και βγάζει ελαφρώς τη γλώσσα. Ακούει επίσης τους οξείς και δυνατούς ήχους, που το κάνουν να αναπηδάει. Καθώς το μυϊκό και το νευρικό του σύστημα είναι πιο ανεπτυγμένα, οι κινήσεις του είναι πιο ζωηρές και πιο συντονισμένες. Εσείς θα τις αισθάνεστε σαν απαλά "φτερουγίσματα" στην κοιλιά σας.

Στο δέρμα του εμφανίζεται ένα λεπτό άχρωμο χνούδι, πάνω στο οποίο αγκιστρώνεται το εμβρυϊκό σμήγμα, μια κολλώδης ουσία που εκκρίνουν οι σμηγματογόνοι αδένες. Η ουσία αυτή λειτουργεί σαν προστατευτικό κάλυμμα, ώστε να μη "μουλιάσει" το υπερευαίσθητο δέρμα του εμβρύου στο αμνιακό υγρό. Επίσης, κάτω από το δέρμα αρχίζει να παράγεται το λίπος. Στρώσεις καστανού λίπους, το φαιό λίπος, εμφανίζονται στο λαιμό, στο στήθος και στα νεφρά, ενώ σε όλο το υπόλοιπο σώμα του αναπτύσσεται λευκό λίπος, με αποτέλεσμα να δείχνει λίγο πιο παχύ.

Τα εξωτερικά γεννητικά του όργανα έχουν διαφοροποιηθεί και το φύλο του εμβρύου φαίνεται στο υπερηχογράφημα. Σε αυτή τη φάση, οι ωοθήκες του κοριτσιού περιέχουν περίπου επτά εκατομμύρια ωάρια, που θα ελαττωθούν στα δυο εκατομμύρια περίπου, όταν γεννηθεί. Επίσης, αναπτύσσονται οι θηλές και οι αδένες των μαστών και στα δυο φύλα.

Ως την 24η εβδομάδα

Οι πρώτες εικόνες

Τον 6ο μήνα το έμβρυο έχει αποκτήσει πιο αρμονικές αναλογίες, ίδιες περίπου με του νεογέννητου. Το δέρμα του είναι κοκκινωπό και ρυτιδωμένο, επειδή δεν έχει ακόμα αρκετό λίπος. Το επιπλέον βάρος του, αναλογεί στην αύξηση του φαιού λίπους, που θα το διατηρήσει ζεστό τις πρώτες εβδομάδες μετά τη γέννηση του.

Την 22η με 24η εβδομάδα τα βλέφαρα χωρίζουν και τα μάτια ανοίγουν και το έμβρυο στυλώνει το βλέμμα. Μπορεί να διακρίνει κάποιες σκιές και το κόκκινο φως μέσα από το τοίχωμα της κοιλιάς σας. Το οπτικό του πεδίο είναι 20-24 εκ., όσο και το πεδίο ορατότητας που έχει μέσα στη μήτρα. Τα φρύδια και οι βλεφαρίδες του έχουν σχηματιστεί.

Οι κινήσεις του ζωηρεύουν, κλοτσάει, κάνει το χέρι του γροθιά και δίνει την εντύπωση ότι κρατιέται από τον ομφάλιο λώρο. Τα εγκεφαλικά κύτταρα που ελέγχουν τη συνειδητή σκέψη ωριμάζουν και οι αισθήσεις του οξύνονται. Επιπλέον, έχει αναπτύξει ένα πρόγραμμα δραστηριότητας, στο οποίο παρεμβάλλονται μεγάλα διαλείμματα ύπνου, 16-20 ωρών!

Τώρα το έμβρυο ανταποκρίνεται στα χάδια σας και στους εξωτερικούς ήχους. Αναγνωρίζει, έστω κι αν φτάνει απόμακρη στα αφτιά του, τη φωνή του πατέρα του και δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στη μουσική και στις μελωδίες. Η φωνή σας του είναι πολύ οικεία, όπως και οι ήχοι στο σώμα σας, δηλαδή τα γουργουρητά της κοιλιάς σας, ο ήχος της ανάσας σας, η ροή του αίματος και ο ρυθμικός χτύπος της καρδιάς σας.

Όλα του τα όργανα έχουν αναπτυχθεί και λειτουργούν πλέον κανονικά, με εξαίρεση τους πνεύμονες, που είναι ακόμα γεμάτοι με αμνιακό υγρό και θα χρειαστούν κάποιες εβδομάδες ακόμα για να ωριμάσουν. Αυτός είναι ο λόγος που, αν το μωρό γεννηθεί πρόωρα, θα επιβιώσει με δυσκολία και μόνο με τεχνική υποστήριξη. Η ανάπτυξη των πνευμόνων του θα πάρει χρόνο και ουσιαστικά θα ολοκληρωθεί 8 χρόνια μετά τη γέννηση του.

Ως την 29η εβδομάδα

Ασκήσεις για την πρώτη ανάσα

Αν το έμβρυο γεννηθεί αυτόν το μήνα, θεωρείται πρόωρο. Έχει όμως πολλές πιθανότητες να επιζήσει, πάντα όμως με μηχανική υποστήριξη, γιατί τα πνευμόνια του είναι ακόμα ανώριμα. Οι περισσότεροι αεροθύλακες έχουν μεν αναπτυχθεί, αλλά δεν έχει αρχίσει ακόμα να παράγεται από τα κύτταρα των πνευμόνων ο παράγοντας επιφανειακής τάσης, μια ουσία που είναι ζωτική για την αναπνοή του. Ο εγκέφαλος έχει μεγαλώσει σημαντικά και οι νευρικές ίνες καλύπτονται με μια προστατευτική θήκη από λίπος. Με αυτή την εξέλιξη τα νευρικά μηνύματα μεταδίδονται γρηγορότερα αυξάνοντας την ικανότητα του εμβρύου να μαθαίνει και να κάνει πιο πολύπλοκες κινήσεις. Καθώς το έμβρυο μεγαλώνει, ο διαθέσιμος χώρος του στον αμνιακό σάκο προοδευτικά συρρικνώνεται. Αυτό δεν το εμποδίζει ακόμα να είναι αεικίνητο και θα παραμείνει έτσι έως την 36η εβδομάδα περίπου. Επειδή, όμως, ο όγκος του αμνιακού υγρού έχει μειωθεί περίπου στο μισό, οι ζωηρές κινήσεις του θα σας προκαλούν ακόμα και πόνο. Εσείς μπορείτε πια να αισθάνεστε το μωρό που σαλεύει μέσα σας, ακουμπώντας το χέρι στην κοιλιά σας. Αν αισθάνεστε ότι το έμβρυο σας έχει λόξυγκα, πιθανόν να ανεβοκατεβάζει το θώρακα του καθώς προετοιμάζει τα πνευμόνια του για την αναπνοή. Σε αυτή τη φάση όμως δεν χρειάζεται ακόμα να αναπνέει κανονικά, καθώς προμηθεύεται όλο το απαραίτητο οξυγόνο από τον πλακούντα, ο οποίος δουλεύει πυρετωδώς για να τροφοδοτεί το έμβρυο με οξυγόνο, θρεπτικά συστατικά και αντισώματα πολύτιμα για την ανάπτυξη του.

Ως τη 35η εβδομάδα

Ένα ώριμο έμβρυο

Το έμβρυο είναι πια τέλεια σχηματισμένο και τα όργανα του έχουν ωριμάσει, εκτός από τους πνεύμονες που αναπτύσσονται ακόμα. Χάρη στο λίπος που σχηματίζεται κάτω από το δέρμα, οι πτυχές στο σώμα του λειαίνουν και έχει αποκτήσει ροδαλό χρώμα. Χρειάζεται, όμως, επιπλέον λίπος για να μπορεί να διατηρήσει τη θερμοκρασία του σώματος του όταν γεννηθεί. Τώρα, πιθανόν να έχουν φυτρώσει και μαλλιά στο κεφάλι του.

Σε αυτό το στάδιο, η αντίδραση του σε διάφορα ερεθίσματα είναι αυξημένη, Ανοιγοκλείνει συχνά τα βλέφαρα και αντιλαμβάνεται τις εναλλαγές του φωτός. Ακούει επίσης πιο "χρωματιστές" τις γυναικείες φωνές. Η γεύση του εκλεπτύνεται και δείχνει προτίμηση σε κάποιες ουσίες από το αμνιακό υγρό, κυρίως τις γλυκές. Το ανοσοποιητικό του σύστημα είναι ακόμα ανώριμο και παίρνει αντισώματα από τη μητέρα μέσω του πλακούντα. Μετά τη γέννα, θα προσλαμβάνει τα αντισώματα από το γάλα της. Αν γεννηθεί τώρα, λέγεται νεογνό και έχει μεγάλες πιθανότητες να επιζήσει.

Οι όρχεις του αγοριού αρχίζουν να μπαίνουν στο όσχεο, ενώ οι ωοθήκες του κοριτσιού θα πάρουν την τελική τους θέση μετά τη γέννηση του. Σε αυτή τη φάση τα έντερα του εμβρύου είναι γεμάτα από μια καστανο-πρασινωπή ύλη, το μηκώνιο, που αποτελείται από χολή και εντερικά κύτταρα. Το μηκώνιο θα είναι η πρώτη αφόδευση του εμβρύου όταν γεννηθεί. Αν, ωστόσο, το αποβάλλει μέσα στο αμνιακό υγρό, αυτό είναι μια ένδειξη ότι το έμβρυο υποφέρει ή δυσφορεί.

Το έμβρυο εξακολουθεί να καταπίνει και να ουρεί αμνιακό υγρό σε μεγάλες ποσότητες, οι οποίες λίγο πριν από τον τοκετό μπορεί να φτάνουν και τα 500 χιλιοστόλιτρα ημερησίως. Έτσι, προσλαμβάνει θρεπτικές ουσίες απαραίτητες για την ωρίμανση των πνευμόνων του και συγχρόνως προετοιμάζει το πεπτικό του σύστημα για να λειτουργήσει μετά τον τοκετό. Τώρα, που ο χώρος στον αμνιακό σάκο έχει περιοριστεί σημαντικά, κουλουριάζεται σφιχτά και η δραστηριότητα του είναι περιορισμένη. Ενδέχεται, μάλιστα, αν είναι πρωτότοκο, να γυρίσει με το κεφάλι προς τα κάτω και να πάρει θέση για τον τοκετό.

Ως την 40η εβδομάδα

Έτοιμο να ανακαλύψει τον κόσμο!

Από την 36η εβδομάδα και εξής το έμβρυο θεωρείται ώριμο για να γεννηθεί. Οι τελευταίες αυτές εβδομάδες της ενδομήτριας ζωής του είναι αφιερωμένες στην εναπόθεση υποδόριου λίπους. Έτσι, "αφρατεύει" και το δέρμα του γίνεται λείο και απαλό. Το χνούδι του πέφτει, αλλά το δέρμα του εξακολουθεί να είναι καλυμμένο με εμβρυϊκό σμήγμα.

Τα νύχια στα χέρια και τα πόδια του έχουν φτάσει στις κορυφές των δαχτύλων και μπορεί να προεξέχουν. Αυτός είναι ο λόγος που κάποια νεογνά γεννιούνται με γρατσουνιές στο πρόσωπο. Τα μάτια του είναι γαλάζια, αλλά το πιθανότερο είναι ότι το χρώμα τους θα αλλάξει όταν γεννηθεί.

Οι όρχεις του αγοριού βρίσκονται μέσα στο όσχεο και τα χείλη του αιδοίου έχουν πλησιάσει μεταξύ τους. Τα πνευμόνια έχουν ολοκληρώσει την εμβρυϊκή ανάπτυξη τους. Το έμβρυο παράγει τώρα μια ορμόνη, την κορτιζόλη που θα προετοιμάσει τους πνεύμονες του να πάρουν την πρώτη ανάσα της ζωής του. Η καρδιά του χτυπάει με 110-150 παλμούς το λεπτό.

Το οστά της κρανιακής κοιλότητας έχουν συνδεθεί, αλλά δεν έχουν "κολλήσει" σφιχτά, προκειμένου το κρανίο να διατηρηθεί ελαστικό και να πιεστεί ελαφρώς κατά ην έξοδο του από τον γεννητικό σωλήνα. Κάποιες περιοχές στην κορυφή του κεφαλιού, οι λεγόμενες πηγές, θα παραμείνουν μαλακές αρκετούς μήνες μετά τη γέννηση του.

Η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει. Μέρα με τη μέρα, το έμβρυο, με μια "ακροβατική" κίνηση, θα γυρίσει ανάποδα, με το κεφάλι πάνω στον τράχηλο της μήτρας, πανέτοιμο για την έξοδα του. Εσείς θα πρέπει να είστε ανά πάσα στιγμή έτοιμη για να το υποδεχτείτε!

Η μέλλουσα μητέρα

Ένα μικροσκοπικό κύτταρο προκαλεί το θαύμα: ένα μωράκι 3,5 κιλών! Από την πρώτη στιγμή κιόλας, που το έμβρυο εμφυτεύεται στη μήτρα, αρχίζουν να συμβαίνουν εκπληκτικές αλλαγές στο σώμα σας. Πρώτη η μήτρα και προοδευτικά όλα σας τα όργανα αρχίζουν να εργάζονται εντατικά με ένα και μοναδικό σκοπό: να ικανοποιήσουν τις ανάγκες του εμβρύου που φιλοξενείτε.

Οι σαράντα εβδομάδες της εγκυμοσύνης διαιρούνται σε τρία τρίμηνα, με διαφορετικά μεταξύ τους χαρακτηριστικά. Τις πρώτες 12 εβδομάδες, οι αλλαγές στο σώμα σας δεν είναι εμφανείς, περνούν σχεδόν απαρατήρητες. Κι όμως, το έμβρυο έχει αναπτύξει όλα του τα όργανα: καρδιά, εγκέφαλο και άκρα σε μικρογραφία! Στο δεύτερο τρίμηνο, τη 13η με 25η εβδομάδα, καθώς το έμβρυο μεγαλώνει, η κοιλιά σας θα στρογγυλεύει και θα προβάλλει προς τα έξω. Στο τρίτο τρίμηνο, από την 26η εβδομάδα ως τον τοκετό, θα έχετε βαρύνει αρκετά. Κι όμως, θα αισθάνεστε μια μοναδική ικανοποίηση, που το σώμα σας εκφράζει τη δύναμη του να φέρει στον κόσμο μια νέα ζωή...

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Δρ. Θάνο Παράσχο στα τηλέφωνα +(30) 210 6774104 και +(30) 697 3000432 ή συμπληρώνοντας την φόρμα επικοινωνίας μας.