Εμβόλιο HPV

Εμβόλιο HPV για τον ιό των κονδυλωμάτων

Γνωρίζετε ποιο είναι το πιο συχνό σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα; Ποιος ιός είναι υπεύθυνος για ένα μεγάλο φάσμα νοσημάτων, συμπεριλαμβανομένου και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, που είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος σε νεαρές γυναίκες; Κι όμως αυτός ο ιός μέχρι πριν λίγα χρόνια δεν ήταν γνωστός στην ιατρική κοινότητα.

Μόλις το 1999 ανακαλύφθηκε ότι ο αιτιολογικός παράγοντας του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι ένας ιός, ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων ή πιο σύντομα ιός HPV (human papilloma virus). Συγχρόνως, διαπιστώθηκε ότι ο ιός αυτός ενοχοποιείται και για την πρόκληση του καρκίνου του αιδοίου, του κόλπου αλλά και των πολύ ενοχλητικών γεννητικών κονδυλωμάτων.

Πως μεταδίδεται ο ιός HPV

Ο ιός HPV είναι πολύ μεταδοτικός. Η μετάδοσή του γίνεται μέσω σεξουαλικών επαφών, οι οποίες όμως δεν είναι απαραίτητο να είναι ολοκληρωμένες. Αρκεί και η απλή επαφή των γεννητικών οργάνων δύο ατόμων, ενώ ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και μέσω χεριών. Για τους λόγους αυτούς ακόμη και το προφυλακτικό, αν και μειώνει τον κίνδυνο λοίμωξης από HPV, δεν προστατεύει απόλυτα.

Όπως και πολλά άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ο HPV είναι σιωπηλός, δεν ανιχνεύεται χωρίς εξετάσεις, καθώς δεν εμφανίζει συμπτώματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η λοίμωξη να μη θεραπεύεται και οι φορείς της να τη μεταδίδουν, μολύνοντας τους σεξουαλικούς συντρόφους τους.

Τα τελευταία χρόνια λόγω της αλλαγής των σεξουαλικών ηθών υπάρχει μεγαλύτερη έκθεση στον HPV. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας υπολογίζεται ότι σήμερα είναι 4 φορές πιο συχνός απ’ ότι 15 χρόνια πριν. Σχεδόν 4 στους 5 από τους σεξουαλικά ενεργείς κάποια στιγμή στη ζωή τους έρχονται σε επαφή με τον ιό.

Πρόληψη για τον ιό HPV

Υπάρχει πρόληψη εναντίον αυτού του επικίνδυνου ιού; Μέχρι τώρα ο τακτικός έλεγχος των γυναικών με τεστ Pap ήταν η μοναδική γραμμή άμυνας. Η αποτελεσματικότητα αυτού του τεστ είναι ισχυρή, αφού στις ανεπτυγμένες χώρες υποπενταπλασίασε τη συχνότητα του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας μετά την εφαρμογή του την τελευταία πεντηκονταετία.

Όμως τα όρια του τεστ Παπανικολάου είναι πεπερασμένα. Χιλιάδες γυναίκες συνεχίζουν να πεθαίνουν από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Στην Ευρώπη μία γυναίκα πεθαίνει κάθε 18 λεπτά από αυτή τη μορφή καρκίνου. Το πρόβλημα είναι σοβαρό και στη χώρα μας, καθώς κάθε χρόνο περίπου 600 γυναίκες προσβάλλονται από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και 250 πεθαίνουν.

Το εμβόλιο HPV

Την πραγματικότητα αυτή μπορεί να την αλλάξει ένα εμβόλιο. Από το 2007 στην Ελλάδα κυκλοφορεί το τετραδύναμο εμβόλιο έναντι του Ιού των Ανθρώπινων Θηλωμάτων. Το τετραδύναμο εμβόλιο περιέχει τους 4 πιο συχνούς τύπους του Ιού (6,11,16 και 18). Οι τύποι 16,18 ευθύνονται για το 75% των περιστατικών καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στην Ευρώπη, ενώ από τους χαμηλού κινδύνου, οι τύποι 6,11 για το 90% των γεννητικών κονδυλωμάτων της πρωκτογεννητικής περιοχής.

Υπολογίζεται ότι σχεδόν μία στις 10 γυναίκες στην Ευρώπη θα εμφανίσει γεννητικά κονδυλώματα στη διάρκεια της ζωής της. Μερικές φορές υποστρέφουν από μόνα τους, όμως όταν μεγαλώνουν απαιτούν θεραπεία με καυτηριασμό. Δυστυχώς ο ιός δεν εκριζώνεται πάντα, καθώς οι υποτροπές είναι συχνές, δηλαδή τα γεννητικά κονδυλώματα επανεμφανίζονται συνήθως μέσα στους 3 πρώτους μήνες μετά τη θεραπεία, δημιουργώντας πρόβλημα στη σεξουαλική ζωή των πασχόντων.

Το εμβόλιο το οποίο δεν αντικαθιστά αλλά συμπληρώνει το τεστ Pap. Το εμβόλιο χορηγείται σε 3 δόσεις και σε συνολικό διάστημα 6 μηνών.

Τo τετραδύναμο εμβόλιο είναι απόλυτα ασφαλές, όπως έχουν δείξει όλες οι μελέτες αλλά και η μέχρι σήμερα εμπειρία από τη χορήγηση του εμβολίου σε έφηβες και νεαρές γυναίκες. Και αυτό είναι αναμενόμενο καθώς δεν περιέχει ζωντανό ιό, αλλά ιόμορφα σωματίδια που περιέχουν μόνο μία πρωτεΐνη του ιού, συνεπώς το εμβολιαζόμενο άτομο δε μπορεί να νοσήσει. Οι μόνες παρενέργειες που έχουν καταγραφεί σε ένα μικρό ποσοστό των ατόμων που εμβολιάζονται είναι τοπικός ερεθισμός στο σημείο της ένεσης και χαμηλός πυρετός, κάτι που παρατηρείται με όλα τα εμβόλια.

Στην Ελλάδα, το εμβόλιο έναντι του Ιού των Ανθρώπινων Θηλωμάτων εντάχθηκε στο Νέο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού (Ιανουάριος 2008). Η εισαγωγή του αφορά τον υποχρεωτικό εμβολιασμό κοριτσιών ηλικίας 12 – 15 ετών. και τον εμβολιασμό κοριτσιών ηλικίας 15 – 26 ετών που δεν εμβολιάστηκαν στην συνιστώμενη από το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών.

Πρόσφατη μελέτη σε Έλληνες εφήβους 15-16 ετών δείχνει ότι σε ποσοστό 40% έχουν ήδη σεξουαλικές εμπειρίες, 20% αυτών έχουν ολοκληρωμένες σεξουαλικές σχέσεις, σε ποσοστό πάνω από 50% δε χρησιμοποιούν ποτέ προφυλακτικό, ενώ σε ποσοστό 90% αγνοούν τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.

Η Επιτροπή συνέστησε και τον εμβολιασμό όλων των γυναικών ως την ηλικία των 26 ετών με το σκεπτικό ότι οι γυναίκες αυτές θα ωφεληθούν σε μεγάλο βαθμό από τον εμβολιασμό, γιατί ακόμη και αν έχουν μολυνθεί από κάποιον τύπο του HPV που στοχεύει το εμβόλιο, είναι απίθανο να έχουν μολυνθεί και από τους 4 τύπους. Συνεπώς το εμβόλιο θα τις προστατεύσει από βλάβες που προκαλούνται από τους υπόλοιπους τύπους, που δεν έχουν μολυνθεί.

Επίσης, στο άμεσο μέλλον αναμένεται να ανακοινωθούν ευνοϊκά αποτελέσματα του τετραδύναμου εμβολίου και σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, συνεπώς θα μπορέσουν να εμβολιαστούν και αυτές.