Mέθοδοι Αντισύλληψης

Η επιλογή μιας αντισυλληπτικής μεθόδου θα εξαρτηθεί από το αν αυτή θα είναι μόνιμη η αναστρέψιμη, από τον βαθμό αποτελεσματικότητας της μεθόδου και από την αντικειμενική δυνατότητα να την εφαρμόζει σωστά το ζευγάρι.

Μικρής αποτελεσματικότητας: Η διακεκομμένη συνουσία και η αποχή τις γόνιμες μέρες του κύκλου.

Μέτριας αποτελεσματικότητας: Το προφυλακτικό (ανδρικό και γυναικείο), το διάφραγμα, ο κολπικός σπόγγος, οι σπερματοκτόνες κρέμες ή υπόθετα, το τραχηλικό κύπελλο.

Μεγάλης αποτελεσματικότητας: Όλες οι μόνιμες μέθοδοι, τα ενδομήτρια σπειράματα, τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια, και τα χάπια που περιέχουν μόνο προγεσταγόνο.

• Α. ΜΕΘΟΔΟΙ ΦΡΑΓΜΟΥ
  • 1. Το Ανδρικό προφυλλακτικό
  • 2. Το Γυναικείο προφυλλακτικό
  • 3.Το Διάφραγμα
  • 4. Οι κολπικοί σπόγγοι
  • 5. Σπερματοκτόνα κολπικά ενθέματα.
• Β. ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΧΑΠΙΑ
  • Β.1. Συνδυασμένα αντισυλληπτικά (Κλασσικό χάπι)
  • Β.2 ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΧΑΠΙΑ ΜΟΝΟ ΜΕ ΠΡΟΓΕΣΤΕΡΟΝΗ
• Γ. ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΑ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΑ
• Δ. ΜΟΝΙΜΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗΣ
  • Δ.1. ΑΝΔΡΙΚΗ ΣΤΕΙΡΩΣΗ
  • Δ.2. ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΣΤΕΙΡΩΣΗ

Α . ΜΕΘΟΔΟΙ ΦΡΑΓΜΟΥ

1. Το Ανδρικό προφυλακτικό παρουσιάζει 2% αποτυχία στον πρώτο χρόνο και 10% γενική αποτυχία με πολύ καλή εφαρμογή της μεθόδου. Το μεγάλο πλεονέκτημα της μεθόδου είναι η προφύλαξη από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
2. Το Γυναικείο προφυλακτικό παρουσιάζει 4% αποτυχία για τον πρώτο χρόνο, 19% γενική αποτυχία. Οι γυναίκες αναφέρουν σε υψηλό ποσοστό πρακτικές δυσκολίες στην εφαρμογή.
3. Το Διάφραγμα παρουσιάζει 6% αποτυχία για τον πρώτο χρόνο χρήσης, και 15% για γενική χρήση.
4. Οι κολπικοί σπόγγοι παρουσιάζουν 20% αποτυχία σε πολύτοκες και 8% μόνο σε άτοκες. Δεν επηρεάζει τυχόν τραχηλική δυσπλασία. Μπορεί να παραμείνει πάνω από 24 ώρες σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων επαφών.
5. Σπερματοκτόνα κολπικά ενθέματα. Στα φαρμακεία τα βρίσκουμε σε διάφορες μορφές όπως κολπικές κρέμες ή gel και κολπικά υπόθετα ή αφρό. Έχουν γενικά πολύ μεγάλο ποσοστό αποτυχίας σαν μοναδική μέθοδο και συνιστάται να χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό μα μια άλλη μέθοδο φραγμού από αυτές που περιγράφηκαν παραπάνω.

Β. ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΧΑΠΙΑ

Β.1. ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΑ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ (Κλασσικό χάπι)

Μηχανισμός δράσης

Προκαλούν αναστολή της ωορρηξίας εμποδίζοντας την μεσοκυκλική αιχμή της LH που είναι απαραίτητη για να γίνει η ωορρηξία. Επίσης η παρουσία προγεστερόνης που περιέχεται από την αρχή στα συνδυασμένα αντισυλληπτικά προκαλεί μεταβολές στο ενδομήτριο και κυρίως στην τραχηλική βλέννα που δεν ευνοούν την διέλευση των σπερματοζωαρίων και κατ επέκταση την γονιμοποίηση τους.

Πλεονεκτήματα

Μεγάλο ποσοστό επιτυχημένης αντισυλληπτικής δράσης (πάνω από 98%) με σωστή χρήση. Μικραίνουν τον κίνδυνο για καλοήθεις νεοπλασίες του μαστού. Μικραίνουν τον κίνδυνο ενδομητρίωσης. Βελτιώνουν συμπτώματα δυσμηνόρροιας, προεμμηνορρυσιακού συνδρόμου, ακμής, αναιμίας λόγω αυξημένης έμμηνου ρύσεως. Μικραίνουν τον κίνδυνο για καρκίνο ωοθηκών και ενδομητρίου. Μικραίνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καλοήθων κύστεων των ωοθηκών και χρησιμοποιούνται για την θεραπεία των κύστεων των ωοθηκών. Χρησιμοποιούνται θεραπευτικά για τις διαταραχές του κύκλου, του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών, και της ενδομητρίωσης. Μειώνουν το ποσοστό των πυελικών φλεγμονών (PID).

Μειονεκτήματα

Από την σωστή καθημερινή χρήση εξαρτάται η αποτελεσματικότητά τους. Ευθύνονται για αλλαγές στο λιπιδαιμικό προφίλ. Ευθύνονται για αύξηση του ποσοστού θρομβοεμβολικών επεισοδίων (εν τω βαθει φλεβοθρμβωση, έμφραγμα μυοκαρδίου) ειδικά σε βαριές καπνίστριες και γυναίκες με προϋπάρχουσα διαταραχή στην πηκτικότητα του αίματος περίπου 3% των γυναικών που τα χρησιμοποιούν παρουσιάζουν υπέρταση που υποχωρεί όταν τα σταματήσουν.

Ευθύνονται για μικρή προδιάθεση για εξωμήτρια κύηση λόγω μυοχαλαρωτικής δράσης της προγεστερόνης στις σάλπιγγες. Ευθύνονται για μικρή αύξηση κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου η προκαρκινικών νεοπλασιών στο τράχηλο της μήτρας λόγω της ανοσοκαταστολής που επιφέρουν. Ευθύνονται για αύξηση του ποσοστού χολολιθιάσεων, ηπατοκυτταρικού καρκίνου και χολοστατικού ίκτερου.

Ενοχοποιούνται ως τερατογόνοι παράγοντες για το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Επιδρούν δυσμενώς κατά την γαλουχία ελαττώνοντας την ποιότητα και την ποσότητα του γάλακτος.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Ναυτία, κατακράτηση υγρών, τάση στους μαστούς, συνήθως τους 2-3 πρώτους μήνες από την χρήση. Πτώση της libido, κακοδιάθεση και σε σπάνιες περιπτώσεις κατάθλιψη. Αύξηση της όρεξης και σε μερικές περιπτώσεις ανορεξία και χάσιμο βάρους.

Η αιμορραγία από διαφυγή είναι συχνή ιδιαίτερα τους 3 πρώτους μήνες. Αμηνόρροια μπορεί να εμφανιστεί σπανίως και συνήθως σχετίζεται με κύηση. Επιδείνωση των ημικρανιών και της κεφαλαλγίας σε γυναίκες με ιστορικό. Αύξηση της ακμής, λιπαρό δέρμα και τριχόπτωση κυρίως με τα πρώτης και δεύτερης γενιάς αντισυλληπτικά δισκία που περιείχαν προγεσταγόνα με μεγάλη αρρενοποιητική δράση (δεν παρατηρείται στα τρίτης γενιάς αντισυλληπτικά δισκία).

Αντενδείξεις

ΑΠΟΛΥΤΕΣ

1. Κύηση σε εξέλιξη.
2. Ηπατική ανεπάρκεια.
3. Καρκίνος μαστού, ήπατος, γεννητικού συστήματος.
4. Πρόσφατο η παλαιότερο θρομβοεμβολικό επεισόδιο, εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα μυοκαρδίου η στεφανιαία ανεπάρκεια

ΣΧΕΤΙΚΕΣ

1. Υπέρταση
2. Σακχαρώδης διαβήτης
3. Καπνίστρια πάνω από 35 ετών
4. Αδιάγνωστη κολπική αιμόρροια

Β.2 ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΠΤΙΚΑ ΧΑΠΙΑ ΜΟΝΟ ΜΕ ΠΡΟΓΕΣΤΕΡΟΝΗ

Μηχανισμός δράσης

Η δράση τους οφείλεται σε αναστολή της ωοθυλακιορρηξίας όπως και τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά, αλλά και σε ωχρινοποίηση του ενδομητρίου και επίδραση στην τραχηλική βλέννα με αποτέλεσμα να αναστέλλεται η γονιμοποίηση και η εμφύτευση του ωαρίου.

Πλεονεκτήματα

Υψηλή αποτελεσματικότητα Χορηγούνται σε γυναίκες που έχουν αντένδειξη για κάποιο λόγο να πάρουν οιστρογόνα γιατί δεν έχουν τους κινδύνους από την οιστρογονική δράση των συνδυασμένων αντισυλληπτικών. Χορηγούνται αμέσως μετά τον τοκετό χωρίς καμιά παρενέργεια για το νεογνό και τον θηλασμό.

Μειονεκτήματα

Η καθημερινή χρήση που είναι δύσκολο σε ορισμένες γυναίκες ιδίως έφηβες να συμμορφωθούν. Σχετική αύξηση του κινδύνου για εξωμήτρια κύηση. Αυξημένη συχνότητα λειτουργικών ωοθηκικών κύστεων.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Διαταραχές εμμήνου ροής. Πολλές γυναίκες συνεχίζουν με κανονικούς ωορρηκτικούς κύκλους παρά την καθημερινή χωρίς διακοπή λήψη του προγεστερονικού σκευάσματος. Παρουσιάζουν παρενέργειες παρόμοιες με τα συνδυασμένα αντισυλληπτικά αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό.

Αντενδείξεις

Ενεργός ηπατική βλάβη. Αδιευκρίνιστης αιτιολογίας κολπική αιμόρροια. Καρκίνος γεννητικών οργάνων.

Γ. ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΑ ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΑ

Μηχανισμός δράσης

Οι περισσότεροι συντάσσονται με την άποψη ότι ο κύριος τρόπος με τον οποίο τα ενδομήτρια σπειράματα επιτυγχάνουν την αντισυλληπτική τους δράση είναι η ακινητοποίηση των σπερματοζωαρίων και με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται η αποτυχία της γονιμοποίησης. Παλαιότερα υποστήριζαν ότι η αδυναμία εμφύτευσης οφειλόταν σε άσηπτη φλεγμονή. Πάντως ο ακριβής μηχανισμός παραμένει αβέβαιος.

Πλεονεκτήματα

Μεγάλη αντισυλληπτική αποτελεσματικότητα (97%) Μεγάλο διάστημα αντισυλληπτικής προστασίας (από 2-5 χρόνια) με μόνη υποχρέωση από μέρους της γυναίκας να ανιχνεύει κάθε μήνα ότι το IUD είναι στη θέση του. Χαμηλό ετήσιο κόστος μεθόδου. Εύκολη τεχνικά τοποθέτηση.

Μειονεκτήματα

Είναι το πιο κατάλληλο αντισυλληπτικό μέσον για γυναίκες που έχουν γεννήσει και που έχουν σταθερή μονογαμική σχέση.

Κίνδυνοι

Μπορεί να προκληθεί φλεγμονή η διάτρηση της μήτρας. Μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος πυελίτιδας σε γυναίκες με ιστορικό η προδιάθεση. Μπορεί να αυξησει ελάχιστα τον κίνδυνο για εξωμήτριο κύηση. Επί αποτυχίας της μεθόδου και κύησης οι αποβολές φτάνουν το 25-50%.

Ανεπιθύμητες ενέργειες

Αυξημένη διάρκεια και ποσότητα αίματος καθώς και πόνος στην περίοδο που συνήθως ξεπερνιόνται μετά τους πρώτους μήνες και μόνο σε ένα ποσοστό 7% γίνονται αιτία να αφαιρεθεί το σπείραμα. Μικρή αιμόρροια μεταξύ δύο περιόδων είναι συχνή τους πρώτους μήνες.

Αντενδείξεις για την χρήση ενδομήτριου σπειράματος

• Γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδιά.
• Γυναίκες με πυελικές φλεγμονές η σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
• Γυναίκες με ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας.
• Γυναίκες με καρκίνο του σώματος η του τραχήλου της μήτρας.
• Γυναίκες με ανώμαλης η αδιάγνωστης αιμορραγίας από τα γεννητικά όργανα.

Δ . ΜΟΝΙΜΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗΣ

Δ.1. ΑΝΔΡΙΚΗ ΣΤΕΙΡΩΣΗ

Πλεονεκτήματα

Σχετικά απλή διαδικασία εφαρμογής. Υψηλή αντισυλληπτική αποτελεσματικότητα. Μόνιμη.

Μειονεκτήματα

Δύσκολη τεχνικά με αμφίβολα αποτελέσματα αν ο άνδρας επιθυμήσει να αποκτήσει την γονιμότητα του ξανά (μικροχειρουργική) σε 2% περίπου άμεσες επιπλοκές μετά την επέμβαση κυρίως φλεγμονή, αιμάτωμα, επιδιδυμίτιδα. Μικρό ποσοστό επανασυραγγοποίησης συνήθως μέσα στις 6 πρώτες εβδομάδες.

Δ.2. ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΣΤΕΙΡΩΣΗ

Πλεονεκτήματα

Μόνιμη. Υψηλή αντισυλληπτική αποτελεσματικότητα.

Μειονεκτήματα

Συγκρινόμενη με ανδρική στειροποίηση περισσότερο δαπανηρή, επεμβατική (είτε γίνει με ανοικτή είτε με λαπαροσκοπική μέθοδο) με περισσότερες επιπλοκές και υψηλότερο ποσοστό αποτυχίας. Δύσκολη τεχνική και δαπανηρή με αμφίβολα αποτελέσματα αν η γυναίκα επιθυμήσει να αποκτήσει την γονιμότητα της ξανά (μικροχειρουργική), άμεσες επιπλοκές από την επέμβαση φλεγμονές και περιστασιακά αιμορραγία. Αύξηση του κινδύνου για εξωμήτρια κύηση σε περίπτωση αποτυχίας της μεθόδου.