Φυσιολογικές Μεταβολές στην Κύηση

Κατά την διάρκεια της κύησης επισυμβαίνουν πολλές μεταβολές σε όλα τα συστήματα του οργανισμού της γυναίκας, ιδιαίτερα στο γεννητικό σύστημα. Σκοπός όλων αυτών των μεταβολών είναι η προσαρμογή της εγκύου στις απαιτήσεις της νέας αυτής κατάστασης και η δημιουργία ενός ιδανικού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη του εμβρύου. Τέλος, οι μεταβολές αυτές συμβάλλουν στην προετοιμασία του οργανισμού της εγκύου για τον τοκετό και την λοχεία. Οι μεταβολές αυτές, λειτουργικές, βιοχημικές και ανατομικές, συστηματικές ή τοπικές είναι αναστρέψιμες. Κατά την διάρκεια της λοχείας ο οργανισμός της γυναίκας επανέρχεται κατά το πλείστον στην πρότερα κατάσταση.

Οι περισσότερες από τις μεταβολές αυτές, κυρίως οι ανατομικές, είναι αποτέλεσμα των δραματικών αλλαγών στο ορμονικό κλίμα που δημιουργείται στην κύηση και οι οποίες οφείλονται στην ορμονική δραστηριότητα του πλακούντα και των άλλων ενδοκρινών αδένων. Η γνώση των φυσιολογικών αλλαγών που παρατηρούνται στην κύηση είναι ουσιώδης και απαραίτητη για την κατανόηση των διαφόρων παθήσεων που εμφανίζονται κατά την εξέλιξη της.

ΟΡΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ

Οι περισσότερες μεταβολές που συμβαίνουν στην κύηση οφείλονται στην ορμονική έκκριση του πλακούντα (αναπτύσσεται στο οικείο κεφάλαιο). Εκτός από τον πλακούντα έντονη ορμονική δραστηριότητα παρατηρείται και στους ενδοκρινείς αδένες της γυναίκας.

Υπόφυση

Το μέγεθος της υπόφυσης, ιδιαίτερα του προσθίου λοβού, κατά την κύηση αυξάνει σημαντικά. Παρατηρείται εκσεσημασμενη αύξηση των κυττάρων που συνθέτουν προλακτίνη, με αποτέλεσμα αύξηση των επιπέδων της. Αντίθετα, παρατηρείται σημαντική πτώση των Συνθετικών Ωοθυλακιοτρόπων ορμονών FSH και LH λόγω της επίδρασης των αυξημένων επιπέδων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης που παράγει ο πλακούντας. Επιπλέον, η αύξηση των επιπέδων της προλακτίνης συμβάλλει στην πτώση των Συνθετικών Ωοθυλακιοτρόπων ορμονών μέσω της GnRH του υποθαλάμου.

Η έκκριση της φλοιοτρόπου ορμόνης αυξάνει, ενώ παρατηρείται αναστολή της έκκρισης της αυξητικής. Η θυρεοειδοτρόπος ορμόνη συνήθως δεν μεταβάλλεται. Τέλος, παρατηρείται αύξηση της διεγερτικής ορμόνης των μελανοκυττάρων.

Ως προς την ορμονική δραστηριότητα του οπισθίου λοβού της υπόφυσης, παρατηρείται αύξηση της απελευθέρωσης της οξυτοκίνης, κυρίως κατά την έναρξη του τοκετού και κατά τον θηλασμό.

θυρεοειδής

Το μέγεθος του θυρεοειδούς κατά την κύηση διπλασιάζεται περίπου. Η αύξηση αυτή αποδίδεται στην εναπόθεση κολλοειδούς λόγω πτώσης των επιπέδων του ιωδίου. Η παρατηρούμενη αύξηση της Τ3 και Τ4 στο πλάσμα της εγκύου δεν υποδηλώνει υπερθυρεοειδισμό, μια και τα επίπεδα της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης και της ελεύθερης θυροξίνης παραμένουν σταθερά.

Τα αυξημένα επίπεδα της Τ3 και Τ4 δεν επηρεάζουν την θυρεοειδική λειτουργία του εμβρύου, διότι οι ορμόνες αυτές δεν διαπερνούν τον πλακουντιακό φραγμό.

Επινεφρίδια

Τα κορτικοστεροειδή των επινεφριδίων αυξάνουν προοδευτικά κατά την διάρκεια της κύησης. Η αύξηση αυτή μπορεί να ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη των χαρακτηριστικών ραβδώσεων στο δέρμα τα εγκύου, την εμφάνιση γλυκοζουρίας και υπέρτασης.

Αντίθετα, οι μεταβολές στην έκκριση της αδρεναλίνης και της νοραδρεναλίνης είναι ιδιαίτερα μικρές.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Μήτρα

Από την πρώτη στιγμή της εμφύτευσης του κυήματος, τα τοιχώματα της μήτρας μαλακώνουν και αρχίζουν να διαστέλλονται. Οι μυϊκές ίνες μεγαλώνουν 5 με 10 φορές και αυξάνεται η διάμετρος των αιμοφόρων και λεμφικών αγγείων. Το πρώτο τρίμηνο όμως το μέγεθος της δεν αλλάζει αξιόλογα.

Στην αρχή της εγκυμοσύνης η μήτρα βρίσκεται χαμηλά στη λεκάνη. Καθώς αυξάνεται σε μέγεθος και βάρος πιέζει την ουροδόχο κύστη προκαλώντας σας την ανάγκη να ουρείτε συχνότερα. Ο τράχηλος μαλακώνει σημαντικά και αποκτά ένα προστατευτικό κάλυμμα από βλέννα, που θα παραμείνει στη θέση του ως τον τοκετό, για να προστατεύει τη μήτρα από την είσοδο βακτηριδίων.

Στο δεύτερο τρίμηνο η μήτρα έχει ανέβει από τη λεκάνη και γεμίζει την κοιλιακή κοιλότητα, ως το ύψος του αφαλού. Καθώς παύει να πιέζει την ουροδόχο κύστη, η συχνοουρία υποχωρεί. Όσο μεγαλώνει, η μήτρα τεντώνει τους συνδέσμους που τη συγκρατούν προκαλώντας οδυνηρά τραβήγματα στα πλάγια της κοιλιάς σας, από τη μια ή και από τις δυο πλευρές.

Οι μύες, οι σύνδεσμοι και άλλοι ιστοί της λεκάνης χαλαρώνουν από την ορμονική δράση για να βοηθήσουν τη μήτρα να αναπτυχθεί και για να στηρίζουν το βάρος της. Με την πρόοδο της εγκυμοσύνης, οι μύες της λεκάνης γίνονται μαλακοί και ελαστικοί, ώστε να μπορούν να τεντωθούν και να διευκολύνουν την έξοδο του εμβρύου από τον γεννητικό σωλήνα. Αν η χαλάρωση των ιστών είναι υπερβολική, θα νιώθετε πόνο στη μέση και στην πλάτη σας. Προς το τέλος της εγκυμοσύνης, καθώς το κέντρο βάρους σας έχει αλλάξει, θα δίνετε στη λεκάνη σας κλίση προς τα εμπρός και στο επάνω τμήμα του κορμού σας προς τα πίσω, για να αντιρροπήσετε το βάρος της μήτρας και του εμβρύου (υπερήφανο βάδισμα). Αν η χαλάρωση στους ιστούς της λεκάνης σας είναι υπερβολική, τότε θα νιώθετε πόνους στην πλάτη και δυσκολία στο περπάτημα.

Προς το τέλος της εγκυμοσύνης η μήτρα σας είναι ένας μεγάλος, ελαστικός κύλινδρος με λεπτό τοίχωμα, μήκους 30 εκ., βάρους 1.000 περίπου γραμμαρίων και χωρητικότητας 4 με 5 λίτρων. Καθώς έχει ψηλά το κέντρο βάρους της πέφτει προς τα εμπρός, πιέζοντας το διάφραγμα και τα πνευμόνια και δυσκολεύοντας την αναπνοή σας.

Πριν από το τέρμα της εγκυμοσύνης, η μήτρα κατεβαίνει χαμηλά στη λεκάνη και ασκεί πάλι πίεση στην ουροδόχο κύστη, προκαλώντας συχνοουρία. Συχνά, στο τρίτο τρίμηνο, μπορεί να νιώθετε τη μήτρα σας να συσπάται επώδυνα. Πρόκειται για τις λεγόμενες συσπάσεις Braxton-Hicks', ένα είδος προθέρμανσης που κάνει η μήτρα για τους σπασμούς του τοκετού. Ο τράχηλος λεπταίνει και μαλακώνει βαθμιαία λίγο πριν διασταλεί για να διευκολύνει την έξοδο του εμβρύου.

Η επίδραση των ορμονικών μεταβολών είναι ιδιαίτερα έκδηλη στο γεννητικό σύστημα της γυναίκας, ιδίως στην μήτρα. Οι μυϊκές ίνες του μυομητρίου, που κατανέμονται σε διάφορες στοιβάδες, μεγεθύνονται, ώστε προς το τέλος της κύησης το μήκος τους να είναι 15πλάσιο τον αρχικού, το δε βάρος της μήτρας από τα 50gr πριν από την σύλληψη να φθάνει στα 1.100gr περίπου την 40ή εβδομάδα. Τις πρώτες 20 εβδομάδες παρατηρείται υπερτροφία και υπερπλασία των μυϊκών ινών της μήτρας με αποτέλεσμα αυτή να εμφανίζεται ως ένα σφαιρικό όργανο με ιδιαίτερα παχύ τοίχωμα. Μετά την 20ή εβδομάδα η ανάπτυξη των μυϊκών ινών σταματά και το τοίχωμα της μήτρας πιεζόμενο από το αναπτυσσόμενο έμβρυο διατείνεται με αποτέλεσμα η μήτρα σταδιακά να λαμβάνει ένα κυλινδρικό σχήμα, το τοίχωμα της δε να καθίσταται λεπτότερο. Τα αγγεία της μήτρας ακολουθούν μία παρόμοια πορεία. Παρουσιάζουν υπερτροφία κατά το πρώτο ήμισυ της κύησης και αυξάνει σταδιακά η διάμετρος του αυλού τους με αποτέλεσμα την καλύτερη αιμάτωση της μήτρας.

Ο ισθμός της μήτρας υφίσταται σημαντικές μεταβολές, ιδίως μετά την 28η εβδομάδα, με αποτέλεσμα την εκσεσημασμένη διάτασή του. Έτσι, στο τέλος της κύησης η έκταση του ισθμό (κατώτερο τμήμα της μήτρας) ανέρχεται στα 7.

Τέλος, ο τράχηλος καθίσταται μαλθακότερος, υπερτροφικός και οιδηματώδης. Οι αλλαγές αυτές οφείλονται σε υπερτροφία και υπερπλασία του στρώματος, σε υπερτροφία των τραχηλικών αδένων και σε αύξηση της παραγωγής τραχηλικής βλέννης, η οποία εν είδει βλεννώδους πώματος αποφράσσει τον ενδοτράχηλο, αποτρέποντας έτσι την είσοδο παθογόνων μικροοργανισμών στην μήτρα.

Κόλπος

Το μυϊκό τοίχωμα του κόλπου παρουσιάζει υπερτροφία, το επιθήλιο καθίσταται παχύτερο, ενώ το συνδετικό υπόστρωμα εμφανίζει και αυτό διαφοροποίηση. Αποτέλεσμα όλων αυτών των μεταβολών είναι ο κόλπος να έχει την δυνατότητα μεγαλύτερης διάτασης και αντοχής, ώστε να αντεπεξέλθει στην δίοδο του εμβρύου κατά τον τοκετό. Αξιοσημείωτο είναι ότι, παρά την πλημμυρίδα των οιστρογόνων, η κυτταρολογική εικόνα του επιθηλίου του κόλπου δείχνει επικράτηση των διαμέσων κυττάρων. Τέλος, η υπεροιστρογοναιμία προωθεί την σύνθεση γλυκογόνου από τους γαλακτοβάκιλλους του κόλπου με αποτέλεσμα αύξηση της οξύτητας και την επακόλουθη αύξηση της άμυνας του κόλπου στους παθογόνους μικροοργανισμούς.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΜΑΣΤΩΝ

Το μέγεθος των μαστών κατά την κύηση αυξάνει, οι θηλές γίνονται πιο έντονες, παρατηρείται εκσεσημασμένη μελάγχρωσητης θηλαίας άλω και αύξηση της αγγείωσης. Παρατηρείται έντονη ανάπτυξη των γαλακτοφόρων πόρων καθώς και των λοβίων του μαζικού αδένα ως αποτέλεσμα των αυξημένων επιπέδων των οιστρογόνων, της προγεστερόνης και της προλακτίνης. Μετά τον 4ο μήνα της κύησης δυνατόν να παρουσιασθεί, ιδίως μετά από έκθλιψη της θηλής, ένα παχύ, πλούσιο σε πρωτεΐνες υγρό, το πύαρ.

Κατά την διάρκεια της κύησης και παρά τα αυξημένα επίπεδα προλακτίνης δεν παρατηρείται παραγωγή γάλακτος, διότι τα υψηλά επίπεδα των οιστρογόνων αναστέλλουν την δράση της προλακτίνης. Μετά την υστεροτοκία η απότομη πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων επιτρέπει την προλακτίνη να δράσει στον μαστό και με την συνεργεία και άλλων ορμονών να αρχίσει η διαδικασία της γαλουχίας.

Η πρώτη αλλαγή που θα διαπιστώσετε στο σώμα σας είναι η διόγκωση των μαστών, γιατί τα οιστρογόνα επιδρούν στους γαλακτοφόρους πόρους. Είναι, επίσης, πολύ ευαίσθητοι όταν τους αγγίζετε. Η θηλαία άλως, δηλαδή ο δακτύλιος γύρω από τη θηλή, αποκτά προοδευτικά σκουρότερο χρώμα και μεγαλύτερη διάμετρο. Η σκουρότερη θηλαία άλως πιστεύεται ότι είναι ένα οπτικό σήμα για το έμβρυο, ώστε να την εντοπίζει ευκολότερα. Τα μικρά εξογκώματα γύρω από τη θηλή, οι αδένες του Μοντγκόμερυ, αρχίζουν να προεξέχουν. Ο βασικός ρόλος τους είναι να εκκρίνουν μια ελαιώδη ουσία που λιπαίνει και προστατεύει την περιοχή από τυχόν μολύνσεις. Επειδή η ουσία αυτή περιέχει μια άλλη, συναφή με το αμνιακό υγρό, πιστεύεται ότι το νεογνό νιώθει αμέσως οικειότητα με τη θηλή τις πρώτες στιγμές της ζωής του και ενθαρρύνεται να θηλάσει. Είναι προτιμότερο, λοιπόν, να αποφεύγετε να πλένετε τις θηλές με σαπούνι για να μην αλλοιώνεται αυτή η ουσία.

Μπαίνοντας στο δεύτερο τρίμηνο η θηλαία άλως σκουραίνει ακόμα περισσότερο και οι υποδόριες φλέβες, λόγω της αυξημένης πίεσης που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα τους, προεξέχουν. Από τη 16η εβδομάδα, αν πιέσετε ελαφρά τις θηλές εκκρίνουν το πρωτόγαλα (πύαρ), ένα αραιό κιτρινωπό υγρό πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και αντισώματα. Το πρωτόγαλα δημιουργείται από τη δράση της προλακτίνης, μιας ορμόνης που διεγείρει το ίδιο το έμβρυο για να εξασφαλίσει την τροφή του. Αυτό το ευεργετικό ρόφημα θα θρέψει το έμβρυο τις τρεις πρώτες ημέρες της ζωής του, μέχρι να κατέβει το γάλα. Πολλές γυναίκες εκκρίνουν το πρωτόγαλα μόνο μετά τον τοκετό, γι' αυτό μην ανησυχήσετε αν δεν έχετε κάποιο τέτοιο σημάδι.

Από την 20η εβδομάδα, οι θηλές σας γίνονται υπερευαίσθητες, καθώς προ-ετοιμάζονται για το θηλασμό, και οι μαστοί σας βαραίνουν υπερβολικά. Είναι πια απαραίτητο να αποκτήσετε έναν καλό, βαμβακερό στηθόδεσμο. Στο τρίτο τρίμηνο η θηλή έχει αποκτήσει βαθιά χαλκόχρωμη ή καστανόχρωμη απόχρωση, ανάλογα με το φυσικό χρώμα του δέρματος. Οι μαστοί σας μεγαλώνουν από τη διόγκωση των γαλακτοφόρων πόρων και από το πρωτόγαλα. Το αξιοθαύμαστο είναι ότι, αν το έμβρυο σας γεννηθεί πρόωρα, το γάλα αυτό έχει την κατάλληλη σύσταση για να το συντηρήσει στη ζωή και να οπλίσει με αντισώματα το ανώριμο ακόμα ανοσοποιητικό του σύστημα.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Οι μεταβολές στο καρδιαγγειακό σύστημα κατά την διάρκεια της κύησης, ιδίως μετά την 12η εβδομάδα, είναι σημαντικές. Ο καρδιακός μυς παρουσιάζει υπερτροφία, η δε χωρητικότητα της καρδιάς αυξάνει κατά 70-80ml. Λόγω της διόγκωσης της μήτρας και της ανόδου του διαφράγματος η καρδία μετακινείται ελαφρώς με αποτέλεσμα η καρδιακή ώση να μετατοπίζεται προς τα άνω και αριστερά. Δυνατόν στο ηλεκτρο¬καρδιογράφημα να παρουσιασθούν ευρήματα, τα οποία όμως στερούνται κλινικής σημασίας.

Ο ΚΛΟΑ αυξάνει κατά 40% στο πρώτο τρίμηνο της κύησης και μετά παραμένει σταθερός. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στην αύξηση της καρδιακής συχνότητας όσο και στην αύξηση του όγκου παλμού. Οι μεταβολές αυτές αντιρροπούνται άριστα από τον οργανισμό της εγκύου με ελάττωση των περιφερικών αντιστάσεων κατά 50%. Η ελάττωση των περιφερικοί αντιστάσεων πιθανόν να οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή προσταγλανδινών.

Η αρτηριακή πίεση κατά την διάρκεια της κύησης παρουσιάζει μικρή πτώση κατά το μέσον της κύησης, ιδίως η διαστολική. Δυνατόν προς το τέλος η πτώση της αρτηριακής πίεσης να είναι σημαντική, ιδίως όταν η έγκυος είναι κατακεκλιμένη σε ύπτια θέση. Αυτό είναι αποτέλεσμα μειωμένης επαναφοράς φλεβικού αίματος στον δεξιό κόλπο λόγω συμπίεσης της κάτω κοίλης από την εγκύμονα μήτρα (σύνδρομο κάτω κοίλης φλέβας).

Επειδή η στάση του σώματος επηρεάζει την αρτηριακή πίεση (είναι χαμηλότερη όταν η έγκυο; είναι κατακεκλιμένη), αυτή θα πρέπει να μετράται καινά εκτιμάται πάντοτε στην ίδια θέση.

Οι μεταβολές της πίεσης στο φλεβικό δίκτυο είναι ιδιαίτερα έντονες σε ορισμένες περιοχές. Μολονότι η κεντρική φλεβική πίεση παραμένει σταθερή, η φλεβική πίεση στα κάτω άκρα αυξάνει σημαντικά.

Κατά την κύηση παρατηρούνται και μεταβολές στην κατανομή του αίματος σε διάφορα όργανα. Έτσι, σημαντική αύξηση της παροχής αίματος παρατηρείται, εκτός φυσικά από την μήτρα, και στους νεφρούς, στο δέρμα και στους βλεννογόνους.

Στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, τόσο ο όγκος του αίματος όσο και τα ερυθρά αιμοσφαίρια, τα οποία μεταφέρουν οξυγόνο σε όλα τα κύτταρα του σώματος, αυξάνονται σημαντικά. Τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, πάντα χάρη στις ορμόνες, μαλακώνουν και διευρύνονται, ώστε το αίμα να κυκλοφορεί γρηγορότερα και να τροφοδοτεί το έμβρυο και τα ζωτικά σας όργανα με περισσότερο οξυγόνο και θρεπτικές ουσίες. Από την ένατη εβδομάδα, η καρδιά αυξάνει κατά 40% την ποσότητα του αίματος που εξωθεί ανά λεπτό στη μήτρα, στον πλακούντα και στα ζωτικά σας όργανα.

Στο δεύτερο τρίμηνο η καρδιά σας δουλεύει πυρετωδώς στέλνοντας 6 λίτρα αίμα ανά λεπτό στον πλακούντα και στη μήτρα, η οποία χρειάζεται τώρα πενταπλάσια ποσότητα αίματος απ’ ό,τι πριν την εγκυμοσύνη. Η αρτηριακή πίεση, δηλαδή η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αγγείων, πέφτει ελαφρά αλλά επανέρχεται πάλι στα φυσιολογικά επίπεδα στο τρίτο τρίμηνο.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Η ορμόνη προγεστερόνη αυξάνει το ρυθμό της αναπνοής. Τώρα εισπνέετε περισσότερο οξυγόνο, για να εφοδιάσετε τους ιστούς σας και το έμβρυο με επιπλέον ποσότητες, και εκπνέετε περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα. Η δραστηριότητα του μεταβολισμού σας αυξάνει κατά 10-25%.

Η διαμόρφοση του θώρακα διαφοροποιείται κατά την διάρκεια της κύησης. Το διάφραγμα ανέρχεται και η αναπνοή είναι περισσότερο διαφραγματική παρά πλευρική. Η ξωτική χωρητικότητα δεν επηρεάζεται, ενώ η εισπνευστική χωρητικότητα αυξάνει προς το τέλος της κύησης. Η αναπνευστική συχνότητα δεν μεταβάλλεται, ενώ ο αναπνευστικός όγκος αυξάνει κατά 40% περίπου, όπως επίσης και ο κατά λεπτό αερισμός. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην αύξηση του βάθους της αναπνοής παρά στην αύξηση της συχνότητας.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Όγκος του πλάσματος

Ο όγκος του πλάσματος παρουσιάζει σταδιακή αύξηση και σταθεροποιείται περί την 32η εβδο¬μάδα της κύησης. Έτσι από 2.600 ml πριν από την κύηση φθάνει τα 3.850 στην 32η εβδομάδα. Στην πολύδυμη κύηση παρατηρείται σημαντικά μεγαλύτερη αύξηση του όγκου του πλάσματος.

Ερυθρά αιμοσφαίρια, αιματοκρίτης, αιμοσφαιρίνη

Ο ολικός όγκος των ερυθρών αιμοσφαιρίων αυξάνει σταθερά, Η αύξηση αυτή φθάνει το 33% με ή χωρίς χορήγηση σιδήρου. Ο αιματοκρίτης, λόγω αύξησης του όγκου του πλάσματος, παρουσιάζει σταδιακή πτώση μέχρι το τέλος του δευτέρου τριμήνου, ενώ προς το τέλος της κύησης παρουσιάζει ελαφρά άνοδο. Η συγκέντρωση της αιμοσφαιρίνης επηρεάζεται λιγότερο από τις μεταβολές του όγκου του πλάσματος και για τον λόγο αυτό αξιολογείται περισσότερο α¬πό τον αιματοκρίτη στην κύηση.

Λευκά αιμοσφαίρια

Ο συνολικός αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων αυξάνει κατά την διάρκεια της κύησης πιθανόν λόγω της αύξησης των κορτικοστεροειδών. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των πολυμορφοπύρηνων λευκοκυττάρων. Η αύξηση των πολυμορφοπύρηνων είναι ιδιαίτερα μεγάλη κατά τον τοκετό. Τα εωσινόφιλα, βασεόφιλα και μονοκύτταρα λευκά αιμοσφαίρια παραμένουν σχετικά σταθερά. Κατά τον τοκετό παρατηρείται σημαντική πτώση, μέχρι απουσίας, των εωσινοφίλων. Ο αριθμός των λεμφοκυττάρων παραμένει σταθερός.

Αιμοπετάλια

Τα αιμοπετάλια παρουσιάζουν σημαντική πτώση κατά την διάρκεια της κύησης με χαρακτηριστική όμως μεγάλη αύξηση του μέσου όγκου τους μετά την 28η εβδομάδα.

Λευκώματα του πλάσματος

Τα ολικά λευκώματα του πλάσματος παρουσιάζουν μικρή πτώση κατά την διάρκεια του πρώ¬του τριμήνου και παραμένουν ελαττωμένα στο υπόλοιπο της κύησης. Η πτώση αυτή οφείλεται στην ελάττωση των λευκωματινών. Αντίθετα, οι σφαιρίνες παρουσιάζουν μικρή αύξηση.

Παράγοντες πήξης

Κατά την κύηση παρατηρείται τάση για πήξη του αίματος. Η τάση αυτή συνδέεται με αυξημένα επίπεδα του ινωδογόνου και των παραγόντων VII και VIII. Οι παράγοντες II, V και Χ παραμένουν σταθεροί ή εμφανίζουν μία μικρή πτώση. Η αυξημένη πηκτικότητα, που παρατηρείται στην κύηση, έχει σκοπό την αντιμετώπιση αιμορραγίας, που είναι σύνηθες φαινόμενο σε αυτήν. Η αυξημένη αυτή τάση για πήξη του αίματος γίνεται ακόμη μεγαλύτερη λόγω ελάττωσης της ινωδολυτικής δραστηριότητας του πλάσματος. Η ινωδολυτική δραστηριότητα του πλάσματος επανέρχεται στο φυσιολογικό μετά την υστεροτοκία.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Οι λείες μυϊκές ίνες της νεφρικής πυέλου, των ουρητήρων και της ουροδόχου κύστης παρουσιάζουν χάλαση λόγω των υψηλών επιπέδων της προγεστερόνης στο αίμα. Αποτέλεσμα της χάλασης αυτής είναι η κάποιου βαθμού στάση των ούρων. Για τον λόγο αυτό οι έγκυες είναι επιρρεπείς σε ουρολοιμώξεις. Η χάλαση επίσης των μυϊκών ινών του έσω σφιγκτήρα της ουρήθρας μπορεί να δημιουργήσει κάποιου βαθμού ακράτεια ούρων στην κύηση.

Η ροή αίματος στους νεφρούς αυξάνει κατά 30%-50% στο πρώτο τρίμηνο και παραμένει σταθερή σε όλη την διάρκεια της κύησης. Η αύξηση αυτή σχετίζεται με αύξηση του ρυθμού της σπειραματικής διήθησης. Η αύξηση της σπειραματικής διήθησης, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η σωληναριακή επαναρρόφηση δεν παρουσιάζει ουσιαστικές μεταβολές, έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της κάθαρσης πολλών ουσιών.

Απώλεια λευκώματος στα ούρα μέχρι 300 mg το 24ωρο θεωρείται φυσιολογική. Επίσης, η σακχαρουρία είναι σύνηθες εύρημα στην κύηση και δεν υποδηλώνει διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Στην στοματική κοιλότητα τα ούλα μπορεί να γίνουν οιδηματώδη και επιρρεπή προς ουλίτιδα και αιμορραγία. Αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου παρατηρείται συχνά λόγω οισοφαγίτιδας από παλινδρόμηση. Η παλινδρόμηση γαστρικού περιεχομένου πιθανόν να οφείλεται σε ελαττωμένο τόνο του καρδιακού σφιγκτήρα του στομάχου. Η κινητικότητα του στομάχου είναι ελαττωμένη, όπως επίσης και η γαστρική έκκριση. Ελαττωμένη κινητικότητα εμφανίζουν επίσης το λεπτό και το παχύ έντερο, ενώ η απορρόφηση ) και. ύδατο^ είναι αυξημένη. Αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι η εμφάνιση δυσκοιλιότητας. Η όλη υποκινητικότητα του πεπτικού σωλήνα αποδίδεται στα αυξημένα επίπεδα της προγεστερόνης.

Επίσης λόγω της προγεστερόνης ο μυϊκός τόνος του στομάχου και των εντέρων χαλαρώνει και η δραστηριότητα τους επιβραδύνεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα αφενός μεν πιο αργή πέψη, αφετέρου δε παρατεταμένη στάση της τροφής στο έντερο. Αν και αυτό είναι ευεργετικό για το έμβρυο, καθώς έχει περισσότερο χρόνο για να απορροφήσει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται, ο αντίκτυπος στο σώμα σας είναι η δυσκοιλιότητα και οι αιμορροΐδες, που συχνά ταλαιπωρούν πολλές έγκυες.

Επίσης, από τη δράση της προγεστερόνης χαλαρώνει η βαλβίδα του στομάχου με αποτέλεσμα οι τροφές να ανεβαίνουν στον οισοφάγο, προκαλώντας καούρες. Αργότερα, οι καούρες οφείλονται στην πίεση που ασκεί η διογκωμένη μήτρα στο στομάχι, προκαλώντας την παλινδρόμηση των γαστρικών υγρών στον οισοφάγο.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Κατά την κύηση τα αυξημένα επίπεδα της χοριακής Συνθετικής Ωοθυλακιοτρόπου ορμόνης προκαλούν ελάττωση της απάντησης του ανοσολογικού συστήματα: της γυναίκας. Χαρακτηριστικά, παρατηρείται ελάττωση των επιπέδων του σφαιρινών ΙgG, ΙgΑ και ΙgΜ στον ορό. Η ελάττωση αυτή αρχίζει να εμφανίζεται προς το τέλος του πρώτου τριμήνου και συνεχίζεται μέχρι την 30ή εβδομάδα. Τα επίπεδα των σφαιρινών παραμένουν χαμηλά μέχρι το τέλος της κύησης. Ως προς την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού της μητέρας στο έμβρυο, που αποτελεί στην ουσία ένα κατά 50% αλλομόσχευμα, λεπτομέρειες έχουν παρατεθεί στο προηγούμενο κεφάλαιο.

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

Κατά την εξέλιξη της κύησης, και καθώς το κύημα αναπτύσσεται, παρατηρούνται μεταβολές του μεταβολισμού στην μητέρα, ώστε να μπορέσει αυτή να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις. Η κύηση μπορεί να θεωρηθεί ως μία αναβολική κατάσταση, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού λίπους, του όγκου του αίματος, του εξωκυτταρίου και ενδοκυττάριου υγρού, των μαστικών αδένων και της μήτρας. Όλες αυτές οι μεταβολές έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των διαστάσεων της κοιλίας και του σωματικού βάρους. Ο μέσος όρος της αύξησης του βάρους κατά την κύηση υπολογίζεται σε 12,5 kgr με ρυθμό 1-1,5 kgr/μήνα. Η αιφνίδια και υπερβολική αύξηση του βάρους έχει σχέση με παθολογική κατακράτηση υγρών.

Στην όλη αύξηση του σωματικού βάρους μικρότερη συμμετοχή έχουν οι πρωτεΐνες. Υπολογίζεται ότι από τα 12,5 kgr που θα αποκτηθούν κατά την κύηση τα 1.000gr είναι πρωτεΐνες. Το συνολικό λίπος του σώματος αυξάνει με κεντρική κυρίως κατανομή. Ως προς τον μεταβολισμό των υδατανθράκων η κύηση μπορεί να θεωρηθεί ως μία διαβητογόνος κατάσταση.

Συμβουλευθείτε δωρεάν τον έμπειρο Μαιευτήρα Θάνο Παράσχο!

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Δρ. Θάνο Παράσχο στα τηλέφωνα +(30) 210 6774104 και +(30) 697 3000432 ή συμπληρώνοντας την φόρμα επικοινωνίας μας.