Ηλικία & Υπογονιμότητα
Μπορείτε να μου εξηγήσετε γιατί είναι πιο δύσκολο για μια γυναίκα να μείνει έγκυος καθώς μεγαλώνει; Το ωάριο μιας πιο μεγάλης γυναίκας είναι απλά πιο δύσκολο να γονιμοποιηθεί, ωστόσο θα αναπτυσσόταν φυσιολογικά αν γονιμοποιούνταν; Ή δεν είναι πιο δύσκολο να γονιμοποιηθούν τα ωάρια, αλλά είναι πιθανότερο να αναπτυχθούν μη φυσιολογικά και έτσι να αποτύχει η εμφύτευσή τους; Με άλλα λόγια, ο μηχανισμός που δικαιολογεί υψηλότερα ποσοστά προβλημάτων στις γεννήσεις λόγω ηλικίας είναι ίδιος με εκείνον που δικαιολογεί τη μειωμένη γονιμότητα;
Πρόκειται για μία ενδιαφέρουσα ερώτηση που αφορά ένα τομέα γύρω από τον οποίο διεξάγεται πολλή έρευνα. Η δυσμενής συνέπεια της ηλικίας δεν φαίνεται να επηρεάζεται από μια μείωση της «δυνατότητας γονιμοποίησης», ωστόσο μοιάζει να έχει μάλλον σχέση με τα μη φυσιολογικά χρωμοσώματα στο ωάριο.
Ας επιστρέψουμε στον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται τα ωάρια. Όλα τα ανθρώπινα κύτταρα εκτός από το σπερματοζωάριο και το ωάριο έχουν κανονικά 46 χρωμοσώματα. Το ωάριο και το σπερματοζωάριο προσφέρουν το καθένα 23 χρωμοσώματα στο αναπτυσσόμενο έμβρυο. Αυτό σημαίνει ότι καθώς δημιουργούνται το ωάριο και το σπερματοζωάριο, ο αριθμός των χρωμοσωμάτων πρέπει να μειωθεί σε 23. Αυτή η διαδικασία της ελάττωσης του αριθμού των χρωμοσωμάτων ονομάζεται μείωση.
Στους άνδρες, η διαδικασία είναι συνεχής, και παράγεται συνεχώς νέο σπέρμα. Στη γυναίκα, η κατάσταση είναι λίγο διαφορετική. Πριν από τη γέννησή της, ενώ είναι ακόμα έμβρυο, ο αριθμός των ωαρίων της αυξάνεται μέχρι περίπου τα 4-7 εκατομμύρια. Μετά από 20 περίπου εβδομάδες κύησης, το εμβρυϊκό σώμα της σταματά να παράγει νέα ωάρια. Αυτά τα ωάρια πρέπει επίσης να υποβληθούν στη διαδικασία της μείωσης που ελαττώνει τον αριθμό των χρωμοσωμάτων από 46 σε 23. Ωστόσο, στις 20 εβδομάδες, τα ωάρια καλύπτονται από ένα περίβλημα θυλακικών κυττάρων. Αυτά σταματούν τη διαδικασία της μείωσης και διατηρούν τα ωάρια υγιή, ωσότου αυτά χρειαστούν για την ωορρηξία. Ένα ωάριο αρχίζει πάλι να αναπτύσσεται περίπου τρεις μήνες πριν την ωορρηξία. Στην πραγματικότητα, η μείωση δεν ολοκληρώνεται παρά μόνο μετά την ωορρηξία και τη γονιμοποίηση.
Γνωρίζουμε ότι κατά την ωορρηξία στις πιο μεγάλες γυναίκες υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να περιέχουν τα ωάρια χρωμοσωμικές ανωμαλίες, όπως πρόσθετα ή ελλείποντα χρωμοσώματα. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι πότε δημιουργείται αυτή η ανωμαλία. Συμβαίνει ενώ τα ωάρια είναι σε λήθαργο, σε κατάσταση ανασταλμένης ζωτικότητας, αναμένοντας την ευκαιρία τους να αναπτυχθούν και να γίνει η ωορρηξία; Ή εμφανίζεται αφότου τα ορμονικά σήματα που αφορούν την ωορρηξία διεγείρουν το ωάριο για να αρχίσει η μείωση;
Οι ερευνητές έχουν υποθέσει ότι ίσως τα θυλακικά κύτταρα που περιβάλλουν το ωάριο χάνουν με την πάροδο του χρόνου την ικανότητά τους να διατηρούν τα ωάρια υγιή. Μερικοί θεωρούν ότι οι χημικές ανωμαλίες μέσα στο κύτταρο είναι υπεύθυνες για τα λάθη στη ελάττωση του αριθμού των χρωμοσωμάτων (μείωση), και ότι η μεταφορά του κυτταρικού υλικού από μια νεότερη γυναίκα μπορεί να αναζωογονήσει το ωάριο. Ενώ οι αρχικές μελέτες έχουν δείξει ότι αυτή η κυτταροπλασματική μεταφορά μπορεί να πραγματοποιηθεί και το ωάριο μπορεί να γονιμοποιηθεί και να αναπτυχθεί κανονικά, δεν έχει απαντηθεί το ερώτημα αν αυτό διορθώνει τα προβλήματα που έχουν σχέση με την ηλικία. Ελπίζουμε ότι θα έχουμε τις απαντήσεις στα επόμενα δύο ή τρία χρόνια.
Είμαι μια γυναίκα 39 χρονών με 4 παιδιά. Ο σύζυγός μου κι εγώ σκεφτόμαστε να κάνουμε άλλο ένα μωρό και -- επειδή έχω κάνει περίδεση (απολίνωση) στις σάλπιγγές μου– σκεφτόμαστε την εξωσωματική γονιμοποίηση. Δεδομένου ότι η ασφάλειά μας δεν θα καλύψει τη διαδικασία, μπορούμε πιθανώς να ανταπεξέλθουμε οικονομικά σε μία μόνο προσπάθεια. Ποιες είναι οι πιθανότητες να είναι επιτυχής μία προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης για μια γυναίκα της ηλικίας μου;
Όταν αναφερόμαστε στην πιθανότητα μιας επιτυχούς αναστροφής της περίδεσης (απολίνωσης) σαλπίγγων και της εξωσωματικής γονιμοποίησης, οι πιθανότητες είναι μειωμένες για γυναίκες στην ηλικία σας και ακόμη μεγαλύτερες. Η γονιμότητα μειώνεται μετά την ηλικία των 35 (ειδικά μετά τα 38), και τα ποσοστά γεννήσεων ανά κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι μόνο 15% περίπου, καθώς πλησιάζουν τα 40ά γενέθλια. Αυτό το ποσοστό είναι παρόμοιο με το ποσοστό γέννησης ζωντανών βρεφών μετά από αναστροφή της περίδεσης σαλπίγγων για μια γυναίκα της ηλικίας σας.
Πριν υποβληθείτε σε οποιαδήποτε θεραπεία υπογονιμότητας, θα πρέπει να κάνετε μερικές εξετάσεις για να μετρήσετε τη γονιμότητά σας. Η μία εξέταση ονομάζεται εξέταση αντίδρασης στην ουσία clomiphene, η άλλη είναι μια εξέταση του επιπέδου της FSH στο αίμα την 3η μέρα. Αν τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων δεν είναι φυσιολογικά, η πιθανότητα της επιτυχούς θεραπείας εξωσωματικής γονιμοποίησης με τα δικά σας ωάρια είναι ακόμη μικρότερη από την προαναφερθείσα. Στο κέντρο μας, η «επιτυχία» της εξωσωματικής γονιμοποίησης καθορίζεται όχι μόνο από την ηλικία, αλλά από περισσότερους παράγοντες, και κάθε ζευγάρι θα πρέπει να υποβληθεί σε λεπτομερείς εξετάσεις για να έχουμε πλήρη κατανόηση της πρόγνωσης και της πιθανής έκβασης.
Θα γίνω 35 χρονών τον Ιούνιο. Είμαι υπέρβαρη αλλά δραστήρια, και έχω κανονικούς κύκλους περιόδου. Ο σύζυγός μου είναι 36 χρονών και έχουμε δύο υγιείς γιους, ηλικίας τεσσάρων και επτά χρονών. Θα θέλαμε πολύ να κάνουμε σύντομα άλλο ένα παιδί. Ποιες είναι οι πιθανότητες να κάνουμε παιδί με γενετικό ελάττωμα λόγω της ηλικίας μου; Έχει καμία σημασία το ότι η περίοδός μου ξεκίνησε όταν ήμουν 16.5 ετών; Οι δύο προηγούμενες υγιείς, αδιατάρακτες εγκυμοσύνες χαμηλώνουν τις πιθανότητες των γενετικών ελαττωμάτων ή των χρωμοσωμικών προβλημάτων; Έχω ψάξει στο Διαδίκτυο ατέλειωτα και δεν έχω βρει απαντήσεις σχετικά με αυτές τις συγκεκριμένες ερωτήσεις.
Μια βασική ανησυχία σχετικά με την εγκυμοσύνη μετά την ηλικία των 35 είναι ο αυξημένος κίνδυνος χρωμοσωμικών ανωμαλιών. Οι χρωμοσωμικές ανωμαλίες που έχουν σχέση με την ηλικία, όπως το Σύνδρομο Ντάουν, εμφανίζονται σε 1 περίπου από τις 200 εγκυμοσύνες (περίπου μισό τοις εκατό) για τις γυναίκες ηλικίας 35 χρονών, έτσι αυτό δεν αποτελεί μεγάλη ανησυχία για σας αυτή τη στιγμή. Ωστόσο, για γυναίκες ηλικίας 40 χρονών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 1-2 τοις εκατό περίπου.
Τα χρωμοσωμικά προβλήματα που έχουν σχέση με την ηλικία ξεκινούν συνήθως κατά τη διάρκεια της μείωσης, όταν το ωάριο εξαλείφει τα μισά από τα 46 του χρωμοσώματα για να προσαρμόσει τη γενετική συμβολή του αρσενικού. Τα χρωμοσώματα χωρίζονται από μικροσκοπικά ινίδια που ονομάζονται άτρακτοι, τα οποία φαίνεται ότι γίνονται εύθραυστα και σπάζουν ή αποσυνδέονται από τα χρωμοσώματα καθώς οι γυναίκες μεγαλώνουν. Αυτή η θραύση ή αποσύνδεση μπορεί να οδηγήσει σε ένα μη φυσιολογικό αριθμό χρωμοσωμάτων στο ωάριο, μία κατάσταση που ονομάζεται ανευπλοειδία. Αυτό συμβαίνει περίπου στο 33 τοις εκατό των ωαρίων στην ηλικία των 35 και περίπου στο 50 τοις εκατό των ωαρίων στην ηλικία των 40. Ευτυχώς, λίγα από αυτά τα μη φυσιολογικά ωάρια θα γονιμοποιηθούν ή θα αναπτυχθούν σε ανιχνεύσιμες εγκυμοσύνες. Έτσι, ο κίνδυνος γενετικά μη φυσιολογικής εγκυμοσύνης είναι πολύ χαμηλότερος από τον κίνδυνο μη φυσιολογικού ωαρίου.
Καθώς μεγαλώνετε, ο κίνδυνος αυξάνεται επίσης για τα μη χρωμοσωμικά γενετικά ελαττώματα (συγγενή ελλείμματα) και για τις επιπλοκές της εγκυμοσύνης, όπως ο διαβήτης της κύησης, η προεκλαμψία και η ενδομήτρια υπολειπόμενη ανάπτυξη. Ωστόσο, στα 35, η ηλικία σας παίζει μικρό ρόλο σε οποιαδήποτε από αυτές τις επιπλοκές. Η ηλικία κατά την οποία αρχίσατε να έχετε περίοδο (εμμηναρχή) δεν φαίνεται να επηρεάζει αυτόν τον κίνδυνο, ούτε και το προηγούμενο ιστορικό σας με φυσιολογικές εγκυμοσύνες.
Είμαι βέβαιος ότι γνωρίζετε καλά πως υπάρχει σημαντική μείωση στη γονιμότητα καθώς μια γυναίκα μεγαλώνει, και ότι πλέον έχουμε στη διάθεσή μας εξετάσεις για να αξιολογήσουμε τη γονιμότητά σας.
Ρωτήστε εδώ Δωρεάν τον Θάνο Παράσχο για τη δική σας γονιμότητα!
