Εξωσωματική γονιμοποίηση: Ποιες είναι οι επιπτώσεις για την υγεία της γυναίκας;

Όπως όλες οι ιατρικές πράξεις και θεραπείες, έτσι και η διαδικασία της εξωσωματικής μπορεί να ενέχει και κάποιους κινδύνους.

Σημαντικό είναι, όμως, ένα ζευγάρι που χρειάζεται να προχωρήσει σε εξωσωματική γονιμοποίηση, προκειμένου να αποκτήσει παιδί, να είναι σωστά ενημερωμένο και να μην αναβάλλει ή φοβάται τη διαδικασία για λάθος λόγους. Ο γυναικολόγος – μαιευτήρας και ειδικός στην εξωσωματική, διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής EmBIO, Δρ. Θάνος Παράσχος, εξηγεί ότι οι όποιοι κίνδυνοι μπορούν να ελαχιστοποιηθούν με τα μέσα που υπάρχουν σήμερα. Ποιοι  είναι, όμως, αυτοί οι κίνδυνοι; Τον ρωτήσαμε και μας απάντησε.

Κύριε Παράσχο, ποια είναι τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά την εξωσωματική γονιμοποίηση;

Παλιότερα, για να αυξήσουμε την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης, κάναμε εμβρυομεταφορά πολλών εμβρύων. Έτσι, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζαμε ήταν η πολύδυμη κύηση, η οποία αυτόματα έβαζε την εγκυμονούσα γυναίκα στην κατηγορία εγκυμοσύνης υψηλού κινδύνου. Όσο περισσότερα έμβρυα κυοφορεί μία γυναίκα, τόσο μεγαλύτερος γίνεται ο κίνδυνος διάφορων επιπλοκών, όπως πρόωρου τοκετού, αποβολής, καισαρικής τομής, διαβήτη και υπέρταση κύησης, προεκλαμψίας κλπ. Πλέον, όμως, έχουμε στη διάθεσή μας μεθόδους που μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες σύλληψης, χωρίς να χρειάζεται να κάνουμε εμβρυομεταφορά πολλών εμβρύων στη μήτρα. Μειώνοντας τον αριθμό των εμβρύων, που μεταφέρονται στη μήτρα κατά την εμβρυομεταφορά, ελαχιστοποιούμε τους κινδύνους που συνδέονται με την πολύδυμη κύηση. Επιπλέον, ένα άλλο πρόβλημα, που προκύπτει ως επιπλοκή εξωσωματικής γονιμοποίησης, είναι το σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών, για το οποίο επίσης υπάρχει πρόληψη.

Τι είναι το σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών;

Εξαιτίας της χρήσης μεγάλης δόσης φαρμάκων υπογονιμότητας, μπορεί να προκληθεί ωρίμανση πολλαπλών ωοθυλακίων, πράγμα που οδηγεί στο σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών, κατά το οποίο έχουμε κοιλιακό άλγος, «φούσκωμα» της κοιλιάς, ναυτία, έμετο, διάρροια και πιο σπάνια, μειωμένη ούρηση και δύσπνοια. Αυτά σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί να απαιτήσουν νοσηλεία στο νοσοκομείο. Για να μειωθούν οι πιθανότητες εμφάνισης του συνδρόμου, πλέον εφαρμόζονται νεότερα πρωτόκολλα και χαμηλότερη-εξατομικευμένη δόση  φαρμάκων.

Υπάρχουν άλλες επιπλοκές;

Μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές κατά την ωοληψία - δηλαδή την αναρρόφηση των ωοθυλακίων με μία βελόνα μέσω του κόλπου. Σπάνια δημιουργούνται επιπλοκές όπως αιμορραγία, λοιμώξεις και τραυματισμοί. Γενικά, οι πιθανότητες να υπάρξουν επιπλοκές κατά την ωοληψία είναι σήμερα ελάχιστες.

Αυξάνει ο κίνδυνος καρκίνου, εξαιτίας της χορήγησης των φαρμάκων της εξωσωματικής;

Η πιθανότητα να εκδηλώσει η γυναίκα που κάνει εξωσωματική καρκίνο των ωοθηκών, του μαστού ή άλλου οργάνου δείχνει να είναι μη υπαρκτή, βάσει της υπάρχουσας βιβλιογραφίας. Τα φάρμακα της εξωσωματικής χορηγούνται, εξάλλου, για πολύ λίγο διάστημα, οπότε η επιβάρυνση του οργανισμού δεν είναι για τόσο μεγάλο διάστημα όπως στις ορμονοθεραπείες, που χορηγούνται κατά την εμμηνόπαυση και οι οποίες σε κάποιες έρευνες δείχνουν ότι αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου. Σε κάθε περίπτωση, εξάλλου, πριν προχωρήσουμε σε εξωσωματική, πρέπει να κάνουμε όλες τις απαραίτητες εξετάσεις, μαστογραφία και γυναικολογικό έλεγχο, για να αποκλειστεί ο κίνδυνος να υπάρχει ήδη κάποια νεοπλασία. Επίσης, λαμβάνουμε υπόψη το οικογενειακό ιστορικό κάθε γυναίκας. Για παράδειγμα, σε γυναίκες με ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού μπορεί να προτείνουμε την εξωσωματική σε φυσικό κύκλο, που είναι μια μέθοδος στην οποία δε χρησιμοποιούνται φάρμακα. Τέλος, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι από τις μέχρι τώρα έρευνες δε φαίνεται ότι τα παιδιά που προέκυψαν από εξωσωματική έχουν περισσότερες γενετικές ανωμαλίες ή άλλα προβλήματα υγείας.

Η κύηση, που προκύπτει από εξωσωματική γονιμοποίηση, καταλήγει πάντα σε καισαρική;

Όχι. Μπορεί να γίνει και φυσιολογικός τοκετός μετά από εξωσωματική. Δεν είναι κανόνας η καισαρική, όταν έχει προηγηθεί εξωσωματική γονιμοποίηση. Εξαρτάται πάντα, όμως, από την περίπτωση, πράγμα που ισχύει και στις περιπτώσεις των γυναικών που συλλαμβάνουν φυσιολογικά. 

Δημοσίευση στο i-efimerida