Η αλήθεια για το εμβόλιο για τον κορωνοϊό
Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα για το εμβόλιο για τον κορωνοϊό SARS-CoV-2, που πρόσφατα εγκρίθηκε από τον FDA στην Αμερική.
Ηταν Φεβρουάριος του 1976 όταν οι Αμερικανοί πολίτες ξύπνησαν με δυσάρεστα νέα: ένας ιός γρίπης με χοίρεια προέλευση είχε μολύνει εκατοντάδες στρατιώτες στη βάση του Ford Dix της Νιου Τζέρσεϊ, ενώ ένας 19χρονος πολίτης της περιοχής είχε ήδη υποκύψει από αυτόν. Ο φόβος μιας επερχόμενης πανδημίας την επόμενη χρονιά έκανε τον πρόεδρο Φορντ να αποφασίσει μαζικό εμβολιασμό του πληθυσμού και η φαρμακοβιομηχανία κλήθηκε να παραγάγει τα απαιτούμενα εμβόλια.
Το κόστος αυτής της απόφασης άγγιζε τα 135 εκατομμύρια δολάρια. Ούτε οι σύμβουλοι του προέδρου όμως ούτε ο ίδιος ήταν προετοιμασμένοι για το αληθινό κόστος της: τον θάνατο 30 ανθρώπων, οι οποίοι μετά τον εμβολιασμό ανέπτυξαν το σύνδρομο Guillain-Barre, μια νευροπαραλυτική νόσο. Και το χειρότερο; Η πανδημία δεν ήρθε ποτέ!
Σήμερα, 44 χρόνια μετά το «Φιάσκο της Γρίπης», όπως ήταν ο τότε τίτλος των «Times» της Νέας Υόρκης, οι φόβοι της κοινής γνώμης για το εμβόλιο του κορωνοϊού, που εμφανίστηκε πρόσφατα, πληθαίνουν: Θα είναι οι ποσότητες επαρκείς για όλους όσοι το έχουν ανάγκη; Θα είναι πραγματικά ασφαλές και αποτελεσματικό το εμβόλιο; Τι κίνδυνο διατρέχουμε να ξαναζήσουμε την ιστορία του ‘76; Ας δούμε τα δεδομένα:
Το πρόβλημα της επάρκειας του εμβολίου
Σύμφωνα με όσα έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση, η χώρα μας έχει φροντίσει να εξασφαλίσει 20 εκατομμύρια δόσεις εμβολίου, οι οποίες θα καλύψουν τις ανάγκες όλων των Ελλήνων (δύο δόσεις για κάθε άτομο).
Πέρα από τις ενέργειες της χώρας ωστόσο, η επάρκεια των εμβολίων, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Στις 4 Δεκεμβρίου η Pfizer ανακοίνωσε ότι η ταχύτητα παραγωγής έχει μειωθεί στο 50% για το 2020 για τεχνικούς λόγους, αλλά για το 2021 υπόσχεται ότι θα παρέχει 1 δισεκατομμύριο δόσεις, όπως είχε προγραμματιστεί αρχικά.
Πόσο ασφαλές είναι το εμβόλιο για τον κορωνοϊό;
Η ασφάλεια των εμβολίων (και των φαρμάκων γενικότερα) είναι πάντοτε ένα τεράστιο θέμα. Το εμβόλιο της γρίπης του 1976 είχε χορηγηθεί σε 40 εκατομμύρια Αμερικανούς προτού οι 30 θάνατοι από το σύνδρομο Guillain-Barre αναγκάσουν την κυβέρνηση να άρει την απόφαση του γενικού εμβολιασμού. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου είναι μία στις 100.000. Με άλλα λόγια, ένας στους 100.000 ανθρώπους που θα εμβολιαστούν θα αναπτύξει αυτό το σύνδρομο για λόγους οι οποίοι παραμένουν άγνωστοι.
Είναι λοιπόν μάλλον βέβαιο ότι εφόσον αποφασιστούν μαζικοί εμβολιασμοί του πληθυσμού, θα εμφανιστούν και κάποιες παρενέργειες των εμβολίων, η σπανιότητα των οποίων δεν τις κάνει φανερές στις κλινικές δοκιμές. Όπως όμως συμβαίνει και με όλα τα φάρμακα, θα πρέπει να εξετάσει κάποιος το ισοζύγιο κινδύνου και ωφέλειας.
Αν η πανδημία του 1976 είχε όντως ενσκήψει με εκατομμύρια κρούσματα και χιλιάδες θανάτους, οι 30 θάνατοι από το σύνδρομο Guillain- Barre δεν θα είχαν την ίδια στατιστική βαρύτητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι άρθρο της επιθεώρησης «Emerging Infectious Diseases» (Τεύχος 12, No 1, Ιανουάριος 2006), το οποίο αφορά τα μαθήματα που έλαβαν οι υγειονομικές αρχές των ΗΠΑ μετά το 1976, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «όταν ανθρώπινες ζωές είναι σε κίνδυνο είναι καλύτερα να κάνει κάποιος λάθη υπερ-δραστηριοποιούμενος παρά μη δραστηριοποιούμενος». Ας μην ξεχνάμε ότι μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου είχαν προσβληθεί σχεδόν 70 εκατομμύρια άνθρωποι παγκόσμια και κατέληξαν οι 1.585.000 από λοίμωξη Covid-19.
Ωστόσο είναι ελπιδοφόρο το ότι το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech, που θα έρθει στην Ελλάδα το 2021, έχει δοκιμαστεί ήδη σε 38.000 εθελοντές στη φάση 3 των κλινικών δοκιμών χωρίς να προκύψουν σοβαρές παρενέργειες, ενώ υπόσχεται αποτελεσματικότητα μεγαλύτερη του 90%.
